Çavd9..Hacıkebir-Zobu-Susuzkaya.Afşar

ÇAVDARHİSAR. 9
Baştarafı Çavdarhisar sayfasında
Çavdarhisar  hacıkebir köyü
Hacıkebir-Zobu-Susuzkaya-Afşar
Çavdarhisar hacıkebir beldesi

 HACIKEBİR...

Yörenin  en büyük beldesi,

Hacıkebir BELDESİ,

Çavdarhisar ovasının 3. büyük köyü olma özelliğini uzun yıllar sürdüren Hacıkebir, Hacımahmut'un kardeşi -

ağabeyi olarak bilinir.İlk yerleşim Hacıkebir'e olmuş.Otlak ve tarım için. Mahmut için ise yeni yer bulmuşlar.

Hacıkebir ile ilgili geçmiş tarihlere ait belge ve bilgi şimdilik fazla değil.İlk bilgiler,muhtemelem Kanunuevvel

 1259-1263 yıllarına ait.günümüzden 168 yıl önceleri Hacıkebir  Hane  sayısı 80 adet.olarak tespit edilmiş.

Ortalama aile başı nüfus 6-7 kişi olsa 480-560 kişinin yaşadığı büyük bir köy olduğu anlaşılıyor.Aynı yıllarda

Çavdarhisar 116,Yunuslar 56, Afşar 44 ,Susuzkayı 20 Hacıkebir 80 hane.

Hacıkebir beldesi ,Çavdarhisar Ovasının en verimli topraklarına sahiptir.Bedir çayı ve barağı çayı yörede

sulu tarıma imkan vermektedir.Tahıl üretiminde birim alandan en çok verim Hacıkebir yöresinden elde

edilmektedir.Dekardan buğdayın çeşidine göre 500-750 kg ürün elde edilebimektedir.

**********

Hacıkebir Belediyesi

Hacıkebir köyü
Hacıkebir ile ilgili yazılı bilgi az olsada var. Bu bilgiler Arazi kayıtları ,Reayadan alınan öşür ve diğer
kaydi bilgilerden bazıları şu şekilde. O tarihlerde (1840-50 ) Hacıkebir'in  80 haneden müteşekkil
büyük bir karye olduğu ve öşür toplamada önde gelen bir yer olduğunu görüyoruz.
Hacıkebir arazisa  Mezopotamya gibidir.İki nehir arasında kalır.Koca çay ve Barağı çayı arasında.
Bu bakımdan çok verimli topraklar Hacıkebir köyüne ( Beldesi) aittir.!850 li yıllarda 80 hanenin bulun
duğu ve bunlardan 4 hanenin yeteri miktarda toprağı olmadığı 76 hanenin ise toplam 2670 dönüm
ekilebilir tarla sahibi olduğu görülüyor.
Bu miktarları çevre köylerle kıyaslayalım.

Çavdarhisar, 115 hane .... 3930 dönum tarla
Zobu (Subu)   32   ^         1616         ^     ^
Afşar               48   ^         2350        ^      ^
Hacıkebir          80   ^         2670  dönüm tarla.
Burada köyler arası arazi dağılımında  orantısızlık göze çarpıyor.İncelendiğinde anlaşılıyor ki
Köy korusu- ormanı- dağı bayırı olan yerlerde tarla alanı yüksek. Ova köylerde ki Hacıkebir
tam bir ova köyü.Çevresinde Umuma ait bayır tepe,dağ orman hiç yok.Bu bakımdan dağa yaslanan
Afşar ve Zobu köyünün arazisi oransal olarak  daha çok gözüküyor.
Lakin Hacıkebir arazisi sulu tarım imkanlarının çok olması nedeni ile ileriki yılarda daha bir önem
kazanmış ve 1950 li yıllardan itibaren Şeker pancarı ekimi yapılmak suretiyle yüksek gelir
elde edilir durum ortaya çıkmıştır.

Sn Ziyaretçi***
Bu yazı serisinde öncelikle halen hayatta bulunan kişilerin bulunabildiği son 80 yıla ait bilgilere
başlanmadı. önce eski yıllara taa eskiler ait bilgiler ortaya çıkarılsın ,sonra tabi son yıllardaki
bizzat tesbit ettiğimiz her türlü bilgi verilecek.

günümüze ait bilgiler pek olumlu değil .yukarıda belediye ve çarşı meydanına ait
görüntülere bakıldığında çok şey anlaşılıyor.Hacıkebir çarşı meydanı bom boş.
Çarşı bitmiş dükkanlar kapanmış.
Son dönem bilgileri nüfus  azalması ile ilgili olarak tespit edebildiğimiz bilgiler

2000 yılı Top nüfus 2968.  20 yaş üstü  1102  , 20 yaş altı 1866  kişi
2009  ^           ^     1044 .  20   yaş üstü 845  , 20 yaş altı   199   kişi
Hacıkebir  göç veriyor.. Genç nüfus kalmamış.


Bir nostalji yapalım:
 ÇAVDARHİSAR SPOR- HACIKEBİR SPOR

.(  Futbol Maçı 1964-65 . İlk maç Hacıkebir  0 -Çavdarhisar  0
                                        İkinci Çavdarhisar  1-  Hacıkebir    0

hacıkebir köyü futbolcularının  başka bir futbol takımı ile oynadığı ilk maç ,ilkokulun yanındaki çimenlikte
kale direği yerine taş kullanılan ve saha çizgileri olmaya ançak ateşli siyirci ve taraftar gruplarının bulunduğu
bir ortamda oynanmıştır.
Hacıkebir'de o tarihlerde basketbol sporu daha çok ilgilenilen ve sevilen bir spor dalı idi.Çavdarhisar örencık
Ağarı'da futbol çok ilgilenilen spor  idi.

Hacıkebir (Barağı çayı)

Hacıkebir ( Çavdarhisar ovasından
bir görünüş-Sağda kavak ağaçlaı
ve Koca çay, Bedir çayı ve antik
Pankales ırmağı. Çekim. hacıkebir
Çıkış noktasından yapılmıştır.

*********************************************************************************************************

ZOBU KÖYÜ***  SUBU ...Bilinen ilk adı.. Subu

Çavdarhisar Zobu köyü

     ZOBU Köyümüz  hakkında fazla bilgi elde edemedik. Araştırma devam ediyor.Tüm çevre için

elde edilen bazı bilgiler ki 1700 yıllarına ait . O tarihlerde Örf elemanları ve vergi görevlilerinin

zulmünden tabii ki SUBU köyüde etkilenmiş. Bunun dışında 1840-50 yıllarına ait ekonamik

sosyal durum,. geçim kaynakları mal ve arazi varlıklarını biliyoruz .O yıllardaki kayıtlara göre

köyün adı : SUBU. ,Subu karyesi olarak kaydedilmiş.Haritadaki(şema) yeri Çavdarhisar 'ın

Kuzeyi,Yağdığın'ın doğusu olarak konumlanmış ki gerçeğe yakın bir şemada Subu olarak

yer alıyor.

  Subu ne anlama geliyor henüz kesin bir bilgi elde edilemedi

  SUBU  :Değişen, değiştiren anlamına da  geliyor.Çevrede çok SU kaynağı

bulunuyor olması ile alakalı olduğu da rivayet edilsede kuvvetli delil yok.Ancak Çevresinin akar

sularla kaplı olduğu - Bedir çayı Barağı çayı 340 Doğu yönünden, Ağarı çayı  112m Güneyin-

den geçip Kuzeye dönerek devamla Koca çaya katılmaktadır. Mart-nisan-mayıs ayları Subu

çevresi gerçekten de Su deryasına dönüşmektedir. Köy Sel sularına maruz kalmayacak şekil-

de yamaç bir alana kurulmuş.Ulaşım Hacıkabir 'e 2.9 km . Çavdarhisar'a 7,7 km. Bakımlı

bir köy. Köyün en üst kısmında sosyal mekanların ve kahvehanenin bulunduğu bina bulunmakta.

Köyde çok sayıda Traktör bulunuyor.( 60-70 ad)

   SUBU karyesinin 170 yıl öncesine ait bilgiler : O yıllarda Subu köyünde 34 hane bulunuyordu.

Yaklaşık Nüfus ise 205-210 kişi kadardı.  Subu çevrenin gelir düzeyi en yüksek karyesi durumunda

ve en çok vergi veren yeri idi. Hane başına ortalama gelir Subu'da :930 kuruş. Ağarı'da  : 620 krş

Çavdarhisar 550-susuzkaya 780 krş.Bu kıyaslama Subu'nun ekonomik durumunu yansıtıyor olmalı.

      O yıllarda Subu'da 6 ad hanenin hiç toprağı yok. 28 hanenin toplam tarla miktarı 1618 dönüm.

Tarlaların % 70 i Buğday.. % 27 arpa ekiliyormuş.Bahçecilik hiç yok gibi.

       Subu'da tüccar ve esnaf hiç yokmuş. Uğraş Tarım ve hayvancılık üzerine..38 çift  koşum

hayvanı ve okadar Kağnı bulunan köyde 131 ad B.baş , 380 ad K.baş hayvan varlığı kayıtlara

girmiş. Günümüzde hane sayısı: 58., K baş hayvan 712 ad. B baş hayvan 342 ad civarında

O yıllarda (1850)     hane sayısı  34 . K baş hayvan  380 ad B baş hayvan 131 ad.

Nüfus ve mal varlıkları ikiye katlanmış.

Zobu Köyü  ( SUBU)

Zobu , Çavdarhisar - Esatlar ve Tavşanlı güzerga-

hında konaklama yeri olarak önemli bir konum-

da idi.. 1910 yılında Çavdarhisar'da Pazar

kurulmaya başlamış. ( Çarşamba günleri).Bu

tarihten sonra Zobu'nun önemi artmış.Esatlar

Köyünde üretilen Düven (döven) taşları ,Çavdarhisar

pazarında satışa sunulmuş. Taşlar , Yağmurlar ve Cebrail

Köylerinde imal edilen Düvenlere çakılmış ve tüm cevrenin

ihtiyacı bu yolla karşılanmış.Gerek taş gerekse düven

nakliyatının bir kısmını yukarıda zikredilen Hiç toprağı

olmayan Zobu'lu insanlar yapmış.Çavdarhisar pazarı tüm

çevre köylerde olduğu gibi kolay ticaret imkanı sağlamış.

Zobu'nun tahıl üretimi kolayca satılmış ve insanların bir çoğu

para ile ilk kez tanışmış.Pazardan ,gaz-tuz-basma (bez) şeker

ve diğer malları satın almanın keyfini yaşamış.

Zobu (Subu) isminin karakol manasına geldiği husunda hiç bir bilgiye

rastlanmadı .Zobunun Kuzeyinde karakol ve kervansaray konusu araştırılacak

bir husus.  1600-700-800 lü yıllarda önemli geçit yerlerinde Hem konaklama

 hemde güvenlik birimi( Derbent) bulunuyordu. Kervanların konaklama ve

ikmali için bir günde ulaşımın yapılabileceği ki bu uzun yolculuklar için 25-30 km .

 Zobu , Esatlar,Kozluca ,Kuruçay, Tavşanlı ve Bursa güzergahında ki kervanlar

için Zobu-Subu köyünün 3km kuzeyinde Dere geçidinin Sonu-Başlangıcı noktasında

Han veya Kervansaraylar bulunuyordu.Zira Bu Geçit noktası hem sarp arazi hem de

sık ve yüksek ağaçlarla kaplı orman. Burada güvenlik önlemi zaruri bu bakımdan

Bir miktar yol güvenlik görevlisi bulundurulmuş olmalı.

Bu güvenlik birimi Çavdarhisar'ın batısında Yunuslar köyü( Beldesi) yakınında

 bulunuyordu. Yunuslar bölümünde detaylıca anlatıldı** bakınız**

    Zobu 'da kurulan karakolun

Çavdarhisar'ın karakolu olduğu yönündeki görüş tevatür olmalı.

   Zobu yakınlarından süvari birlikleri sanırım 1920 yıllarında geçmiş olmalı.

Yunan işgaline karşı savaşan , Ali Fuat Cebesoy Paşa komutasındaki

birliklerden bazıları Yunan askerlerini Çavdarhisar'a sokmamışlar. Şiddetli

Çarpışmalar olmuş.Çavdarhisar Top ve Makineli ateşine tutulmuş** Bu

 husus ayrıca anlatılacak** Kalabalık Yunan kuvvetleri karşısında Zaiyatı önlemek için

Askerlerimiz ZOBU köyüne çekilmiş. Askerlerimize Zobu'da Yufka-Tavuk-su ve Ayran ikramı

Yapılmış .Atlı askerlerden  oluşan birliklerimiz Büyük Taarruzda Yunanı imha etmek

 üzere Tavşanlı istikametine hareket etmişler.Zobu Yakınındaki süvari birlikleri işte

bu birliklerimiz olmalı.

.
Bu bilgileri toplamak için yaptığım çalışmada dikkatimi
çeken en önemli husus : Çevrenin gelişmesi,Çavdarhisar'ın
gelişmesi ile orantılı


   ******        Devamı var..    Yeni bilgeler elde edildikçe bu satırlarda yer alıyor.
           Bir sefer okudunuz bitmedi birkaç gün sonra yeni bilgileri ilave
           edilmiş olduğunu görebilirsiniz.

************************************************************************************************************

SUSUZ KAYA.

( Susuz kayı)

Susuzkaya köyü. 2012.....Çok şirin bir köy

( KAYI)



 
Çavdarhisar susuzkaya köyü

köy evleri iki katlı .Üst katlar insan
,alt katlar ise hayvanlar için kullanılmış. Depo
 konumun daki diğer alanlar,Samanlık ( saman ve ot
 depolama yeri) ayrı yapılmış. Yangın önlemi için.

Günümüzde 2012 itibariyle Nüfusu 30-40 kişiye düşen
Bu güzel köyda 20 yıl önce nüfüs 300 kişiden fazla idi.
Eski yıllara ait( 168 yı önce) bilgilerde bile  nüfusun
150 civarında olduğu kaydedilmiş.
ulaşım açısından en şanslı köy susuzkaya dır.
Kütahya-Çavdarhisar,İzmir yolu buradan geçmektedir.




Susuzkaya -Susuzkayı

KAYI

İsim değişikliği olan bu köyümüzün esas adı KAYI dır.ilk yerleştiği

 yer ise Kuzey yönünde 2.6 km de.Çakmak köyü yönünde idi

Çeşitli olumsuzluklardan dolayı (,baskın ve saldırı vs ) bugünkü

yere taşınmıştır.Taşınma tarihi 200 yıldan daha önce gerçekleşmiş olmalı.

Resmi kayıtlarda 1844-48 yıllarında adı* Susuzkayı* olarak geçiyor,

Günümüzde ise  * Susuzkaya*  olarak isimlendirilmiş durumda.

Kayı boylarına mensup kişilerin kurduğu köyümüzün temelinin  7 hane

ile başlamış olduğu ifade edilmektedir. Oğuz Türklerinin Bozok koluna

mensup olan Kayı boyları  Anadolu'nun çeşitli yerlerine yerleşmişler ve

Osmanlının  Kuruluşunda büyük katkıları olmuştur.,

Eski Kayı denilen yere 1200 yıllarının ikinci yarısında 7 ad çadır kurularak başlayan sürece

ait ilk resmi ve kayıtlı  bilgiler 1840-50 tarihlerinde başlamış.Devlet arşivlerindeki çeşitli

defterlere işlenen bilgilere göre:Susuzkayı kariyesinin nüfusu,geliri, tarla miktarı ,hayvan

sayısını tespiti . Rumi 1259 -1263 tarihlerinde yapılmıştır. Kesin olarak bilinen bu bilgiler

Susuzkayı hane sayısının  20 ad.olduğunu gösteriyor.

O yıllarda 1260 ( 1840-50) 20 haneli Susuzkayı karyesinde 
topraksız (Tarla) aile yok. her ailenin belli bir miktar
ekilir-biçilir toprağı var. Toplam tarla miktarı 945 dönüm.
Hane başına ortalama 45 dönüm tarla düşüyor ki 
çok iyi sayılmalı.
Hayvan varlığı bakımından dahi iyi
olduğu görülüyor. 790 Ad küçük baş
hayvan bulunuyormuş.Bu sayı çevre
köyere  göre Susuzkayı'da hayvancı
lığın iyi olduğu gösteriyor. ve , 
hane başına ortalama 39-40 hayvan
düşüyor ki çok iyi sayılmalı. Bu durum
Çavdarhisar'da : hane sayısı 115 Ad. 
K.Baş hayvan sayısı 1496 ad. hane başına 
ortalama  16-17 ad. hayvan düşmektedir.

*****************************************************************************************************

Çavdarhisar afşar köyü

AFŞAR

AFŞAR KÖYÜ *******

Afşarlar kimdir.

Afşar'ın kuruluş tarihi

Germiyan oğullarını en yakın akrabası Afşarlardır.Yeleşim tarihi muhtemelen 1242 yılı sonrasıdır.

Yakup bey ,Moğolların öldürdüğü  Kerimüddün Alişir'in oğludur.1. Yakup bu tarihten önce doğmuş

 olmalı.Bu obalar kitleler halinde Kütahya bölgesine gönderilmiş.Anlaşılıyor ki 1. Yakup bey henüz

çocukmuş.Germiyan ve Afşar obaları tüm çevreye dağılmış ,Bahse konu Tüm afşar yerleşimlerini kapsıyor.

Yabup Beyin ailesinin önce Afşar köyüne yerleştiği 1.Yakup bey ve ailesinin daha sonra Kütahya'ya

gelmiş olabileceği,(Yakup beyin doğum yeri ve tarihi hakkında sağlam bilgi yok) Rivayet edilmekle

 Birlikte kesin olan Kütatahya^ya 30 km deki Afşar köyü ile 1.Yakup isminin birlikte geçiyor olmasıdır.

Babasız kalan yakup 'un Çocukluğu acaba Afşar Köyünde mi geçti ?

Moğollar tarafından öldürüle Kerimüddün Alişir ( 1.Yakup'un babası) Sulçuklu beylerinden biri. Bu nedenle olsa gerek 1.YAKUP da  Anadolu Selçuklu Devletin de Bey  yapılmış.  ve daha sonra Bağımsız

Germiyan beyliğini kuruyor (1300).***Detaylı araştırma devam ediyor.***Bilgi ve belge gönderilirse burada yar alacaktır...

 .Afşarlar Oğuzların Bozuk koluna mensupturlar.Adını,Yıldız Han'ın oğlu Afşar'dan aldığı bilinmektedir.

Kıpçak çölü bölgesinden Anadolu'ya gelmişlerdir. Selçuklular zamanında Kütahya bölgesine çok sayı

da Afşar obaları yerleştirilmiştir.İsimleri değişik olsa da çevre köylerde de Afşar boyları vardır.Yakın

çevrede Bayat,Kızık,Eymir, Alayunt gibi isimli yerleşim alanları vardır ki buralarda Oğuz boyunun muhtelif kollarından olup,akraba sayılırlar. Bütün bu obaların öncülleri Baraklar dır.Muhtemeldir ki Gökağaç,Çam-

köy ,Susuzkaya  köyleri de Afşar obalarına mensupturlar.Batıya yürüyüş ve yerleşim düzeni yakın akraba-

lık esasına göre olmuş.Bu nedenle komşu ve çok yakın köyler kardeşlerin köyleri. Obaların kökeni bir

Hepsi Türk olduğu için ,Oba ayırımı yapılmamış kız alıp-vermeler olduğundan öteki boylarla yeni akraba-

lıklar oluşmuş ,zaten obalar 20-30 nüfuslu.Başka obadan evlilik zorunlu bir durum. Afşarların en yaşlı veya

saygın oba liderinin konuşlandığı yere Afşar denilmiş ,,Afşar köyü adını almış.Diğer afşar obası 1500 metre

ileride bir yere konuşlanmış .Oraya Afşar 2  mi desin?.hayır.. Onlarda Gökağaç demişler. Neticede

kökü bir insanlar şu veye bu obaya mensup olarak ad la anılsalar da biri birinden farkı olmayan

insanlar Çavdarhisar ve çevresinde konuşlanmışlar yüzlerce yıl kardeş olarak yaşamışlar ve yaşama-

yada devam etmektedirler. Bu kardeşliğin temelleri ** AL  Dede ** olarak anılan ulu bir zatın sayesinde

atılmış.Hem sohbet erbabı , ham adabınca hareket eden ve etrafına iyi örnek olan bu zat Kütahya ile ilişkili,

İlk mescidin onun zamanında açıldığı rivayet edilmektedir. Bu zat dini bilgilere de vakıf .Kötülüklere def-etme

yetisine sahipmiş .Eski yıllarda bazı zorba görevlilerin köylere musallat olduğu durumlarda Al dede

Belanın def-i  için Kayalık bir tepeden Çavdarhisar Ovasına yüzünü döner def-i bela duası edermiş.

Afşar'da Bayramlaşma  geleneğinin ritüeli onun zamanında şekillenmiş.Sohbet ** ODASI*  geleneği

onunla gelişmiş.Afşarların geleneği cevre yerleşimlere örnek olmuş. Al dede yakarı için kayalık yere

geldiği sırada Hakkın Rahmetine kavuşmuş.Vasiyetinde zaten kayılık yamacına defnedilmesini istemiş.

Mezar yerinin kaybolmaması için bir çam ağacının kafi olacağını beyanında bulunduğu ifade edilmektedir.

Afşar'da 7-8 kadar daha önemli zata ait mezar ve türbe yeri ve ismi 
unutulmuş durumdadır. Biline diğer bir türbe kovantaşı türbesidir. 
Bir diğer önemli zat Kara dededir. Kara dedenin yaşadığı yıllarda 
Afşar ve çevresinin kuraklık çekmediğine inanılır. Yağmurun az
 yağdığı yıllarda Kara dede önderliğinde yağmur duasına çıkılır
Dualar edilir ,ortaklaşa yapılan yemekler ( Etli pilav ve Basma helva)
yenilir dualar edilir ve yağmurdan ıslanmak için fazla beklemek
gerekmezmiş.Çünki kısa süre sonra sağanak başlarmış.

   (Afşar'a cami ve Al dede mezarına ziyaret için gelmek arzusundayım)

**Afşar kariyesinde ilk mescitin açılışı ..1185 R 04  yılında  (1869) yapılmış

Cuma için Çavdarhisar'a gidiliyormuş.

 Afşar için yazılı belgelerden bazı ekonomik bilgilere ulaştık. 1840-50 yıllarında  Afşar köyünden hane

başın 183 kuruş vergi alındığını ,Ortalama hane başına Bürüt 991  kuruş gelir elde edildiği kaydedilmiş.

Tahıl zengini bir Köy olduğunu söylemek gerekir.İyi gelir.Diğer mal varlıkları da kayıtlara  girmiş.

Koşum hayvanı ( Öküz ) 126 ad.   B.baş 144 ad(İnek-dana .camız) K baş 1012 ad. Afşar hayvan

cılık ( Koyun) bakımından da iyi durumda gözüküyor.

 Nüfus bilgileri en eski sayımlara ve kayda ( 1844-48 yılları) göre Afşar'da 48 hane olduğu

kayıtlara girmiş. yaklaşık 300-310 kişi sayabiliriz.Kıyaslama ihtiyacı duyanlar için belirtelim

otarihte Hacıkebir 80 hane.Gökağaç 28 , Hacımahmut 44 hane..Afşar,Hacımahmut'tan büyükmüş.

bu sayılar 2010 yılında ise Hacımahmut 387 kişi 180 hane  Afşar 243 kişi 114 hana durumundadır.

Burada Nüfus konusunda hane saıları artmış,hane başına kişi sayılarında azalma göze çarpıyor.

Bu durum tüm çevre Köylerimiz için de aynı .Genç nüfusun büyük ölçüde göç ettiği gerçeği

anlaşılıyor.Okullar kapanmış ,az sayıdaki öğrenciler taşımalı eğitime dahil edilmiş. Afşarda

30-40 yıl önce hane başın ,5-12 kişi düşüyor olduğunu söyleyebiliriz. Bugün 114 hanenin

bulunduğu Afşar nüfusunun  900-910 kişi olması gerekmektedir.*** Devamı bir sonrakı gün****