Aizanoi Kenti

AİZANOİ-ÇAVDARHİSAR..

Welcome to Aizanoi                                                     

Where is the most beautiful ancient city

AUAIZANONKAI

  Aizanoi sitesi

 Aizanoi   Çavdarhisar.

  Aezani Çavdarhisar

  Çavdarhisar Harabeleri

  Tüm Yönleri ile Aizanoi                         

  Aizanoi Antik kent

  Aizanoi harabeleri

  Aizanoililer kimdir

  Aizanoi nerededir.

   Where Aizanoi            
                                                 

                                                                                                                                               

                                                                                         *Akretör*************

Antik köprü














Mozayik kadın figürü





                                                 
                                                 




                                                    


Zeus tapınağı

Yöre insanı  * Kale, asar veye
Çavdarhisar kalesi * olarak isimlendirmektedir.

Zeus TAPINAĞI


Tapınak düzlüğü günümüzde Aizanoi'nin
tanıtımı için faaliyet alanı olarak kullanılıyor.
Bu maksatla * Aizanoi Şenlikleri * yapılıyor.














Su Perisi ERATO

(AZAN'ın Annesi)                                                                            

Çok güzel bir kadın
Güzelliğini Pankalas
ırmağının şifalı sularından
aldığına inanılıyor.

                                                               

                                                                                                                                          

 Aizanoi  ..                                                                                         

Şuraya Bir Not Düşüyorum .Aizanoi Kenti Çağdaşlarının En iyisi ve Öncülüdür. Burada

Tam bir şehircilik anlayışı vardır.Her şey Düşünülmüş,Tasarlanmış,Projelendirilmiştir.

Burada Bulunan Mimari eserlerin (Tapınak,Tiyatro-Bitişik Stadyum, Borsa yapısı ,Köprü

ve taşkın önleme bariyerleri ve diğer. ) Daha Görkemlisi Dünyanın hiç bir yerinde yoktur.

Günümüze Ulaşmış iki Mimari eser : Efes ve aspendos Tiyatroları ,Daha sağlam kalmışlardır.

Aizanoi Tiyatrosu Tamamı mermer yapıdır.Ancak diğerlerine nazaran biraz yıkılmış durumdadır.

Uzmanlar ,Mimar,mühendis,Şehircilik uzmanları incelesin bu kentlerin En iyi konumda olduk

ları dönem (ms 100-350) Esas alınarak kıyaslama yapılsın inanıyorum ki Aizanoi birinci seçilir.

The best of the ancient city of turkey

Aizanoi;

Aizanoi overview,

Aizanoi ye genel  bakış.Aizanoi nezaman kuruldu,kuruluş tarihi,Kim kurdu.Aizanoi sitesi ,Aizanoi

Çavdarhisar'a  genel bir bakış yaparak ,Aizanoi deki  Yaşanmışlıkları  MÖ 3000 -MS 650 yılları -

na ait gelişimi ,değişimi ve günlük yaşamdan kesitler verilecektir.Aizanoi!liler nereden gelmiş,Aiza-

noi' nin ilk kuruluş yeri, Aizanoi de ticaret,Tiyatro, Aizanoi de İlk futbol nezaman oynanmış,

Aizanoi detiyatro.Aizanoi nin aşk tünelleri,Eylence,Aizanoi de tapınma, gibi pek çok konu işlene-

cektir.Aizanoi-Çavdarhisar, antik kentinin yapı birimleri  Borsa binası,Tapınak,köprüler.hamamlar ,

tiyatro ve stadium  gibi yapıların,fotoğrafları çeşitli sitelerde çok sayıda var.Bu yapıların özellikleri

ve muhtemelyapım yılları hk bilgiler de var.Bu sitede ise  :'Aizanoi-Çavdarhisar' Yapılarla ilgili daha

detaylı bilgiler verilmekle birlikte Buradaki yaşanmışlık ,Azanistler kim dir nereden gelmiştir.İnanış-

ları yaşam tarzları nasıldır.Eğitim,Üretim,Spor ,Ticaret,Kültürel faaliyetler,Eylence-Tiyatro ,Diğer

 devletlerle Roma,Doğu roma-bizans ,Atina ile ilgili birçok husus işlenecektir.Bu sitede olaylar

,yaşanmışlıklar sade, yalın bir şekilde anlatılacak.eski ve anlaşılması zor kelimeler yerine halkın

günlük konuşma biçimine uygun     olacak.Konular,olaylar mutlaka alıntı,kıyas ve benzeri  olaylar

 yardımı  ile anlatılacak..Bugünden geçmişe net bir bakış zaten mümkün değildir.

 Çavdarhisar'lılara Teşekkür.

  Çavdarhisar halkına Teşekkür etmek istiyorum .Antik kenti iyi korumuşlar.Görünürdeki hiçbir

 kalıntının üzerine bina yapmamışlar.Köy evleri  toprak kerpiç ve ahşaptan ibaret.Üzeri bina ya-

pılarak örtülmüş antik kalıntı yoktur.Yer altında kalanlar doğal olaylar neticesidir.2011 yılı itiba-

riyle,yeni bir yapı ortaya çıkarılmış değildir .Mevcutlar biraz daha açılmıştır.Büyük Çarşı açılmış

 kapatılmıştır. Aizanoi 'de aşk  tünelleri kapalıdır. Borsa binası ve sütunlu cadde hep vardı.Düzen-

leme yapıldı..Kurşun çıkarma işi doğru değil Aizanoi  İnsan eliyle hiç zarargörmeyen   tek Antik

.kent denilebilir.Çavdarhisar'a   Teşekkürler.

******thewondersofturkey*****














Temple of Zeus, Aizanoi / Çavdarhisar

Ο αρχαίος ναός του κόσμου πιο δύσκολες-Aizanoi

ZEUS TAPINAĞI,Aizanoi/ Çavdarhisar.

Önde Görünen Kadın Büstü Tapınak alınlığında  Akroter olarak bulunuyordu.

Resimde görüldüğü gibi,

Aizanoi zeus Tapınağı Dünyada sağlam kalmış tek antik  tapınaktır.

Древние города в Турции

Древний храм из самых надежных мире

Who built the Temple of Zeus-Aizanoi.

Zeus tapınağını kim yaptırdı?

Zeus Tapınağını Domitien Yaptırmıştır.

Zeus Tapınağını  Hadrian  Tamamlatmıştır.

TAPINAK.     Aizanoi'nin kalbi, en görkemli yapısı.

Türkiye ve Dünyada benzeri yok.Halen dim dik ayakta

 Tüm görkemi ihtişamı ile yakınından geçenleri cezbediyor.

Tapınağın yapımına  İmparator Domitian zamanında baş

lanmıştır.MS 81-96........

Ancak inşaat bir mütdet yarım kalmıştır.Rivatete göre

Aşk acısı çeken İmparator Hadrian 'ın Anadolu gezisi              

sırasında yolu Aizanoi 'e düşmüş ve Zaten hayalinde

 olan Tapınak yaptırma arzusunu burada gerçekleş-

 tirmiştir.

............................................................................................ Domitıan

                                                                                                                                                                                                                                                                                            Aizanoi Zeus tapınağı yapımına başlatan                                                                                         Roma İmparatoru  ........Domitian                                                              .

Tapınağın Yapımına Tonuzlu mahsen kısmından

Başlanmıştır.Üst bölümün zemini tamamlanmış

Sütünların yerleştirilmesi yapımış daha sonra

Ara verilmiş.Hadrian Na tamam yapının Duvar

Oda ,Çatı kısımlarının yapımını sağlamıştır,(Eski

 kral öldü Yaşasın yeni kral) anlayışı o yıllarda da

Geçerli olmalı ki Duvara Hadrian'ın ismi yazılmış.

                                                                                                                                         

                                                

                                      

Azanistler   KİMDİR  Nereden Gelmişlerdir:

Aizanoi liler nereden gelmiştir.

AZANLAR: Tanrıların tanrısı Baş tanrı ZEUS 'un Torunlarıdır .Aizanoi Kent devletinin kurucu-

su AZAN'dır.AZAN'ın annesi :su perisi ERATO , Babası: ARKAS.dır.Yani ZEUS ,Azan'ın de-

desidir.Bu efsanede adı geçen kişilerle ilgili bilgi verilecek.***

EFSANE ! Efsaneler Çok karışık , anlamak çok güç.Aizanoi kurucusu Azan'ın Anne ve Babası

ile ilgili Efsane  *İlyada* ya dayanıyor,Pelasgoi Mitolojisi ürünü söylence:

Güzel Bakire Kalisto .Tanrıça Artemis ile ava çıkar.Çapkın Zues Kallistoyu Görür,hoşlanır ,hileli

yöntemle kallistoyu İğfal eder.Kalisto hamile kalır.Durumu öğrenen Artemis ,Kallistoyu kovar.Bu

 durumu öğrenen Hera (evlilik tanrıçası !) Kıskanır veÇok kızar.Kallisto'yu  doğum yaptıktan sora

 AYI  kılığın dönüştürür. Doğan çocuğa (Yani Oğlunnu) ZeusBakkımı için Hermes'e verir.Çocuğa

, ARKAS-Ayı  adı verilir.Arkas Büyür İyi bir avcı olur.Kıskanç ve İntikamcı HERE , ARKAS' ın

 Karşısına  öldürmesini  istediği  ,Ayı kılığındaki annesi Kallistoyu çıkarır.Arkas Ayı sandığı Anası

Kallistoyu tam vuracakken Zeus ,Kallistoyu kaçırır ve Gökteki yıldızlarıarasına koyar. Büyük Ayı

yıldız Kümesi,Kollisto, Küçük ayı ise Oğlu ARKAS.'dır.

ARKAS. Hermes' le birlikte Arkadia kırsalında avlandığı sırada Lykaon'un Organize ettiği şöle-

ne katılırBurada Öldürülür ve Eti pişirilir ve Tanrılara ziyafet çekilir. Yemekten sonra durumu

 Zeus 'a  bil-direnKral Lykaon ,Güçlü, Kudretli bir Tanrı isen  Oğlun ARKAS'ı eski haline getir!

 diye ZEUS'u   küçümser. Çok kızan Zeus Arkas'ı diriltir ve eski haline getirir..Kral Lykaos'u ise

Kurt haline getirerek lanetler

 Bu hikayeden Anlıyoruz ki  Aizanoi Kurucusu AZAN'ın Babası ARKAS ,ın başından geçmeyen

olay kalmamış.Macera perest Babanın ,Gözü pek Oğlu AZAN taaa Batı Ege den gelip Bugünkü

 YeriKütahya/Çavdarhisar 'da  AİZANOİ  adı verilen topraklarda yaşam bulmuş .Büyümüş ,geliş-

mişMÖ 150 de Şehir devleti olmuş,MS 50 - 450 Yıllarında,Azan 'ın Torunları Aizanoi yi  Dünyan

en modern kenti Yapmışlar.

Bu hikayelerden anlaşılıyorki  O çağlarde Dünya boş .Canı sıkılan Kendine Güvenen Mevcut kralın

 ölmesini beklememiş .Uygun Arazi bulan Gözü kara .Bilekli-Yürekli vede Bilgili olan Kişiler Kendi

 Adına Yerleşim yerleri-Şehirler Kurmuşlar.İşte bunlardan biride  Aizanoi yi kuran , AZAN'dır.

AZAN 'ın Annesi                                                                         HERA Evlilik tanrıçası               

Kallisto.

                                                                                                                                                                          

                                                                                                                                                                           

                                                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Aizanoi Kuruluş Efsanesi;

AZAN Efsanesi:  Aizanoi Kentini kuran AZAN adındaki kahraman,Atadan-Dededen Ünlü,

Şanlı hep ön planda olan geçmişe sahip.Dedesi Zeus,Babası Kral ARKAS,Anası Su Perisi

ERATO.Cesur ,Korkusuz Azan MÖ 800 yy larda EGE'nin batısından ,Doğu EGE iç kısımlarında

 yer alan BugünküYeri Çavdarhisar İlçesi olan Topraklarda kendi ülkesinin (Aizanoi) temellerini

 atmış. Bu topraklarda halenÇavdarhisar 'lılar yaşamaktadır. Malazgirt 1071 sonrası Anadolu

içlerine ilerleyen Türk Kavimlerinbazıları Bu bögeye kadar gelmişler ve 1200 lerde yarı göçebe

 yarı yerleşik durumda Yerli kavimlerAizanist 'lerle Komşu olmuşlar    (-Bu husus daha sonra

 detaylıca anlatlacak). Aizanoi ,yeni komşularınilgisini çekmiş ,olmalı ki ,Aizanoi ve Kurucusu

AZAN ile ilgili bilgiler öğrenmişler ve o bilgileri Söylence Olarak günümüze taşımışlar.Çavdar-

hisar'da dilden dile anlatılan,

The Legend of Aizanoi :

 SÖYLENCE:

 Aizanoi Şehrini  kuran kişi *AZAN'ın Uzun boylu olduğu,Çok Güçlü Kuvvetli biri olduğu

Yerde ve Gökyüzünde etkili ve bilgili olduğu,Balık üretimi ve tüketimine önem verdiği,Şehrin İmarın-

da Bizzat Görev aldığının ifadesi olarak *Aizanoi  kuran  ulu kişi ,Koca mermer taşları ve Koca sü-

tunları Eliyle yapar Cebinde Taşırmış* Cümleleriyle anlatılmaktadır. Uzun boylu oluşu iki olayla an-

latılıyor.Biri; Aizanoi nin kurucusunun buyu çok uzunmuş *  Ayakları Tiyatroda, Gövdesi Tapınak

ta Başı ise Penkalas ırmağı Baraj köprüsünde olup ,boynunu nehre uzatıp SU içermiş *Cümleleri

ile günümüze gelmiştir.Bir başka Söylence ise, Tarife uyan kişi Yani Aizanoi Kurucusu AZAN 'ın

Balıkçılık  yanını ve Güneşle ilişkisinin boyutunu anlatmak için olsa gerek *Penkalas Irmağından

Yakaladığı  Balıkları Gök yüzüne uzatır (Boyu çok uzundur) ve Anında Güneşin Tesiri ile Pişirirmiş.

 Bu söylenceler halen anlatılır. Aizanoi Kuruluşu ve Kurucusu AZAN ile ilgili Hiç bir yerde bilgi yok .

Aizanoiİle ilgili yazan kişilerin ifadelerinden anldım ki bu hususta kimsede bilgi yok.   Çok aradım

ben de bulamadım.Yukarıda verilen  bilgiler ilk ve Tek bilgiler. Benim bu sitede sizlere aktardığım

bilgiler Çavdarhisar halkının ortak belleğinin günümüze taşıdığı söylencenin ürünüdür.

 Zeus.Tanrıların Tanrısı ! Aizanoi..

   Aizanoi nin kurucusu

   Azın'ın  dedesi,

   ZEUS... Baş Tanrı !

***

Azanların ,Zeus soyundan olduğuna dair mitolojiden yola çıkarsak yolumuz Atina yani helen bölgesine çıkıyor.Azanların yaşam biçimleri,yazı,spor,yapı tarzı gibi birçok konuda Helenlerle benzerlik var.İyonyalılarla

Benzerlik var.MÖ 1200 lü yıllarda Ege nin yunanista bögesinden kaçan ve Anadolunun Ege kıyılarına yerleşen AKALAR-İyonyalılar, Çeşitli isimlerde-Efes.Miletos vs Şehirler kurmuşlar.Muhtemeldir ki bunların bir kısmı (İyonlar))  Ege kıyısından epey içeride Bugünkü Çavdarhisar bölgesinde yerleşmiştir Aizonoi şehir devletini kurmuşlardır.Aizanoi'nin  denizden uzak  oluşu dış dünya ve ege kıyılarındaki Akalarl-İyonlarla  irtibatını zayıflattı.   Ege -Denize yakın kısımlardaki

Şehir devletlerinin başı beladan kurtulmazken Aizanoililer iç kısımda tehlikelere uzak olmuşlardır.Bu uzak oluş

sükunet sağlamıştır,. lakin Aizanoi hakkında Günümüze az bilginin ulaşmasına neden olmaktadır.Çağdaşı  şehirlerin ulaşımı deniz yolu ile olduğundan oralara ait bilgiler Aizani ye göre daha fazladır.Akalıların  Egede kurduğu şerhirlerin içerisinde Aizano den söz edilmemesi  bu nedenledir.Netice olarak Azanların Atalarının MORA yarımadası bölgesinden geldikleri anlaşılmaktadır.Aizanoi'lilerin Frigyalılarla soy bağı yoktur,Komşuluk ve karşılıklı etkileşim vardır.Müzik ve elsanatları  konusunda bilgi alış-verişi olmuştur.

Frigler de  MÖ 1200 lerde Balkanlardan gelmişlerdir.Frigya-Aizanoi  arası 120 km dir.İki Şehrin yapı biçimi

mimarisi farklıdır.Frig medeniyeti zaten mö 600yy sona ermiştir.Tabii burada şehir devletini kurmuşlardır

ifadesi-hemen anında manasına gelmez-devlet oluşumu uzun yıllar sonra olmuştur.

 ÇAVDARHİSAR -AİZANOİ  yerleşkesi daha önceleri MÖ 3000yy.başka medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.Aizanoi'nin kuruluşunda eski medeniyetin yapı malzemelerinden istifade edilmiştir.

Antik  Göl........
Çavdarhisar Ovası ------  Plain Çavdarhisa

'ÖNCEKİ MEDENİYET    mö 3000 lere dayanıyor.Yani günümüzden 5000 yıl önce.O zamanlar Çavdarhisar ovasının bulunduğu yerde Kuzey yönünde  ' GÖL' varmış. Jeolojik incelemede bu durumun doğruluğu teyit edilmektedir.Gölün Güney-batı  yönünde bugünkü Çavdarhisar'ın bulunduğu alan  Önceki medeniyetin yerleşim yeriymiş.Bir başka GÖL'de daha güney batıda ,bugünkü Akpınar köyü -yunuslar vediger kısımlarda( Gediz Otoyolu yönünde) Göl suları ile kaplıymış.Büyük bir deprem olmuş. Yer yarılmış ,kayalar yırtılmış ; bugün Koçaçay-Bedir deresi vaya PANKALAS ırmağı denilen ve karşılıklı yamaç ve kaya parçaları yırtılarak   dere yatağı açılmış sular boşalmış yolu üzerindeki o ilk medeniyeti yok etmiştir. Günümüzde bile bu olay

yaşlı kişilerce '* yer yarılmış İnsanlar ve hayvanlar yerin altına derin çukurlara düşmüş * şeklinde ifade edilmektedir .  Gölün  boşalan suları Bir alttaki Gölün su seviyesini yükseltmiş ve bi zaman sora kuzeyde Çatköy  civarında yırtık meydana gelmiş ,aşınma neticesinde göl tamamen boşalmıştır.Kocaçay (Pankalas) ırmağının aktığı dere yatağı  meydana gelmiştir'.....Bir bölgede yaşayan kavimlerin toptan yok olamayacağı ,yeni oluşumlara katılanların olabildiği ,din,dil ve kültürü ile yeni oluşum içerisinde asimile olunduğu vakıadır.Bu nedenle 5000 yıl önceki başka bir medeniyetle alakalı 'Felaketin' hadisesinin dilden-dile günümüze ulaşması mümkün olmuştur

Deprem sonrası Gölün yok oluşu neticesi burada önemli  bir ova meydana gelmiştir-Çavdarhisar

OVASI. Etrafı Çam ormanları ile kaplı .Tabi o zamanlar ova Çamur deryası.Göl sularının tama

men çekilmesi uzunsürede olmuştur.

 Felaketten kurtulabilen az sayıdaki insanın  su seviyesinin ulaşamadığı tepe yamaçlarda ilkel bir

şekilde yaşamlarını sürdürdükleri anlaşılıyor.Bu yörenin 1500 yıl boş, kısmen bataklık olarak kal

dığı ,zamanla ovanın yeşile  büründüğü anlaşılıyor.Büyük Afetten kurtulabilenler,Yeni gelen

Aizanoi  lilerle birlikte yeni bir yaşama başlamış olmalılar.

Aizanoi nin ilk yerleşim yeri,

AİZANOİ de İLK Yerleşim:

Akalar Ege kıyılarına yerleşip (MÖ 1000 ,) Şehirler kurduğunu biliyoruz. Bu bölgede Yaşamanın

 olumlu ve olumsuz yönleriVardı  ;olumlu:  verimli torak,deniz ulaşımı. Olumsuzu: Saldırıya açık oluşu , Sıcak,veSivrisinek.ve diğer,

Muhtemeldirki Zeus'un torunu AZAN bu nedenle egeden iç kesimlerde uygun yerleşke aramış ve

Gediz nehri boyunca   K.Doğu yönünde hareketle  yolu  Çavdarhisar OVASINA çıkmıştır.  Bura-

da eski medeniyetin izlerini görmüş ,ilgilenmiş olmalı.Bir zaman konaklamış ,havasını ve suyunu

beğenmiş olmalı.-.-Temmuz 15-Ağustos 15 ayında bile sıçaktan şikayet etmeden gece rahat bir

 uyku çekmek mümkün olan   Çavdarhisar Ovasına bakan   Mağara (Kutsal Mağara) yakınına

 yerleşme kararı vermiştir


 yıllarda Çavdarhisar ovası verimli ve yeşil.Ortasından

Bedir çayı (Pankalas ırmağı) Çevresinde Barağı çayı

-Ağarı çayı-Çerte deresi,Örencikderesi ve öteki

küçük derelerle beslenen bir durumda idi. Günümüz

de Toprak yorgun.nehirlerin suyu

 azaldı ve rejimideğişti.Çünkü  ormanlık

 alanlar azaldı.yağış ve su rejimi  bozuldu.

yakın zamana kadar şehir merkezine yakın

 kısımlar bile ormanla kaplıymış.Kaba çam

 adı verilen tarlalık alanın ,çam ormanı oldu

ğu yaşlı kişilerce ifade edilmektedir.Boşa

lan Göl alanınını  milli-hümüs- toprağı geniş

 çayırlıklara dönüşmüş ,yem yeşil bol ağaçlı

bir düzlük.Hayvan beslemek için hazır yem

 deposu.Ekime elverişli. Ozamanlarda hay

vanlar,insanların yaşamı ,için çok önemli  idi,                                                                 

Küçük baş koyun,Büyük baş ,sığır-manda ve tabii  eşek, AT.    Bu ovada  Çok sayıda

Üstün özellikli At yetişmiş ve halen yetişmektedir.-(Hacıkebir At yetiştirme ve Yarışları-

Mayıs ayı)Aizanoi Kutsal mağara.Kutsal Mağara yakınına ilk yerleşim:

  İlk Gelen topluluklar Kutsal Mağara ve civarına yerleşmişler.Daha sonra  Ovanın ,Küçük

tepecikleri olan Güney batı kısmının ve Pankalas ırmağının kuzey batı kıyılarına  İnmişler.

ve Aizanoi'nin temeli bu şekilde atılmıştır.Daha sonra Pankalas ırmağı güney yönünde de

yerleşim başlamıştır. İlk  yapılar,tabi ki  ot karıştırılmış çamurdan biriket ve Ağaç kullanılarak yapılmıştır.ÇevredeAğaç bolluğu olduğundan  Konutlar iki katlı yapılırdı.Çatılar  Çalı çırpı ot

 karışım çamurla kapatılsada Azanistler  çok geçmeden  .Ağarı köyü yakınlarında  kızıl toprağı

 pişirim kiremit ,çanak çömlek üretiminebaşladılar.O tarihlerde ilerleme çok yavaş olduğundan

aizanoinin parlak dönemine daha çok zaman ,(600 yıl)vardı .Uzun yıllar Kısmen tarım ,Hayvan

cılık ve Balıkçılık yaparak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Tahıl (buğday) ürünü için: Adam boyu

 ekin olurmuş,bir karış-23 cm -kadar başak verirmiş,(Yani birim alandan yüksek verim alınırmış)

anlatısı günümüze kadar gelmiştir. Yazıda bu türden Anlatılara yer veriyorum ki ileriye taşınsın

gelecekteki araştırmacılara  faydası olsun diye. İlk yıllardan,MÖ 150yy yıllara  kadar sosyal,

 kültürel gelişim olmuşsada ,yapılaşmada,ise  pek bir ilerleme olmadığı anlaşılıyor Aizanoi bu

zaman dilimi içerisinde çeşitli devletlerin idaresi altına girse de yıkıcı savaşlara maruz kalmamış

,barış ve sükunet hakim olmuştur.

 Aizanoi MÖ 333 yıllında B.İskender'in idaresine

 girsede uzun sürmemiştir.Zaten iskender
genç yaşında (32) öldü.




Aizanoi'yi bir dönem hükmeden,
B.İSKENDER.*************************











  Aizanoi de  Kentleşme  dönemi:

MÖ 150 İtibaren başlayan ilerleme Görkemli Aizanoi Şehrinin oluştuğu MS 300 yy kadar hızla

devam etmiştir.Yapılaşmada   bilimsel metotlar,ms 40-50 li yıllarda kullanılmaya başlanılmıştır.Bu

 dönemdeDoğal mermer kullanımı ön plandadır.Görkemli yapılar,köprüler ve diğer yapılarda me

rmer kullanılmıştır.Zarafet  lüzum etmeyen yerlerde -taşkın önleme Baraj köprüsü ,Rıhtım inşası

gibi-kaya yontu malzeme

kullanılmıştır.Yapılarda ve yapı elamanlarının ölçülerinde -altın

 orana-uygunluk vardır.

Medenileşme ,Birlikte hareket etme ,Topluca eğlenme,Eğitim ve Çalışma amaçlı organizasyon

 yani medenileşme olgusu  mö 150 yy tarihlerinde başlamış ve hız kazanmış olmalı.Ticaret,takas

tan paraya veDağınıklıktan 'PAZAR' kurulması olgusu ile çarşı-pazar alanları oluşması.Toplu ilan

 duyuru ve Eğlence,panayır yerleri ve uygulama yöntemleri bu dönemde başlamış denilebilir.

Aizanoi 

Aizanoi de Pazar kuruluyor.

Aizanoi de kaç kişi yaşıyordu.

Aizanoi nin  merkez Nüfusu:

Aizanoi kentinde  ilk pazar,  Pankales ırmağının kuzey batı kesiminde iki büyük köprü arasındaki

alanda kurulmuştur.(Daha sora değineceğimiz İlk Borsanın da bulunduğu alandaki Pazar ise çok

sonra kurulmuştur).İlk zamanlarda satılacak mallar çayırlık zemine serilen yaygılar  üzerine konula

rak satışa sunulurdu.Kent Olgusu da zaten bu dönemde oluşmaya başlamıştır.Önceleri Aizanoi

 Büyük KÖY  durumundaydı.Şehirleşmenin  başlaması ile birlikte nüfus artışı olmuştur.Aizanoi mer

kez nüfusu budönemde mö 150 lerde 6 bin kadardı.  MS 10. yılda, 70 bin.50.yılda 90 bin, 100.

yılda 112 bin'eçıkmış,  ms 300.yıllara doğru 120-130 bin sayısına ulaşılması muhtemeldir Doğruya

en yakın sayı120 bin olanıdır.Bu Sayıdan ve ortalama doğum oranını esas alınarak yapılan geri sa

yım, belirtilenyıllardaki nüfus sayılarına ulaşmamızı sağlıyor.Ancak 300.cü yılın sonlarında,

nüfusun azaldığı ,bilinmekte sebebi ise bilinememektedir.' İleriki satırlarda bazı ihtimallerden bahsedilecektir'..burada karanlık bir  BİN yıl vardır.Bu bin yılda

Aizanoi adeta buharlaşmıştır.Yaşayanlardan ve yaşanmış olaylardan çok az bilgi ve belge kalmıştır.

Yaşam alanları ise günümüze ulaşmıştır.Görkemli yapıların birçoğu sapasağlam ayaktadır.Köprüler

 veTaşkın önleme barajı halen kullanılmaktadır. Nüfus artış hızı yukarıda belirtilen Medenileşme

olgusu ile orantılıdır.Çarşı-Pazar,Spor ve Eylence merkezi konumu Aizanoi'e yakın köylerden  göç

 alır hale getirmiştir.Yeri geldiğinde anlatılacak olan sporvede Futbol Aizani köylülerinin   en sevdiği

 ve becerdiği spordu.Bugün sıtayişle bahsettiğimiz Dümyada eşi olmayan bitişik Tiyatro-Stadyum yapısının inşasından çok önceleri aynı yerde  Futbol oynanırdı .



İlk Futbol Sahası













Aizanoi'de FUTBOL






Buradaki yamaç  kazılıp,çıkan  toprak, zeminin  iki yan tarafına yığılarak ilk ilkel  stadyum yapılmış oldu.İlkel dense bile ' İlk Futbol sahası Aizanoi'de  yapılmıştır'.desek yanlış olmaz.  Zira bu yıllarda en önemli spor Futboldu.  O dönemde tiyatro  ise  basit alanlarda yapılırdı.Sonraları Stadyum için toprak alınan yamaç Spor yarışları öncesi Bireysel taklit ve şovmenlerin gösteri yaptıkları yer haline geldi. sonraki yıllarda yapılacak olan Bugünkü Spor ve Tiyatro alanı oluşumu başlamış oldu.

Ve
Antik çağın en görkemli tiyatrosu

Antik Tiyatro( 20.000 kişilik).

Antik çağ Tiyatro oyuncuları................

En ünlü ve şöhretli artistlerin ,şhovmen lerin
gösteri yaptığı yer.O dönemin Madonna' larının
sahne aldığı yer

MADONNA.


Mermer ve Kaya yontu malzemenin yapılaşmada kullanılması MÖ.yıllarda başladı.Zaten

İLK MEDENİYETdöneminden mermer kalıntılar mevcuttu.Burada şu soru akla gelebiliyor.

Azanist'lerden çok önceleri yaşamışolanlar, Mermer işleme (İncehisar  mermeri) ,süs ve

 heykel yapabilmişken Aizanoililer neden yapamamış?.Küçük toplum ve yerleşim alanlarında

medeniyete katkı olmamaktadır.Büyük topluluklar ve Kentlerde Her konuda beceri ,kabiliyet

 ortaya çıkmış ve karşılıklı etkileşim ve dayanışma ile Gelişim daha kolay ve çabuk olmuştur.

Aizanoi kenti büyüdükçe gelişim hız kazanmıştır.Yakın çevrede Mermer ve Taş ocakları  bulun

ması Örnek olarak işlenmiş eski mermer kalıntıların bulunuyor olması,Yapılaşmada mermere

yönelinmesive yontu ustalığının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

İleride Değinilecek olan Eğitim olgusu içinde Mermer işleme:Yontu,Süs,Heykel ve Mimarlık

gelişimininçok iyi noktalara ulaştığı anlatılacaktır..

Örnek  kabartmalar....................................................................

METAL
Para

Bu yıllarda maden işletimi de yapan Aizanoililer  birçok metal üretimi yapıyorlardı. Gümüş (Ag) para yerine

kullanılıyordu.  Baskısız üzerinde yazı resim olmayan belli ölçütlerde yuvarlak Gümüş parçaları değiştirme aracı olarak kullanılıyordu. Mal takası yerine Gümüş ile takas yapılması ticarette kolaylık sağlamıştır.

Maden  işletmeciliği Konusu ayrıca anlatılacaktır.

Aizanoi parası..............................................

bulunan 651 gümüş sikkenin, Roma Cumhuriyeti dönemine ait özel koleksiyon niteliğinde olduğu belirlendi.

Muharrem Cin   |27.01.2021

    

Kütahya

Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesinde, "İkinci Efes" olarak da nitelendirilen Aizanoi Antik Kenti'ndeki çayda yürütülen kazılarda bir testide, Roma Cumhuriyeti dönemine ait koleksiyonlarda da ender görülen 651 gümüş sikke bulundu.

Aizanoi Antik Kenti'nde ‘Roma'nın sikke koleksiyonu’ bulundu

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2012'de dahil edilen, Anadolu'daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı'na ev sahipliği yapan Aizanoi'de kazı ve alan çalışmaları, Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü koordinatörlüğünde yürütülüyor.

Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Elif Özer, AA muhabirine, il merkezine 48 kilometre uzaktaki antik kentte daha önce Alman arkeologların yaptığı çalışmaların, 2011'den itibaren Türk uzmanlarca yürütüldüğünü söyledi.

Aizanoi Antik Kenti'nde "Roma'nın sikke koleksiyonu" bulundu

Antik kentten geçen çayda, Roma döneminde olduğu gibi kayıkların yüzdürüleceği "Aizanoi Penkalas Projesi" çalışmalarında bir testide, koleksiyonlarda ender rastlanan gümüş sikkeler bulunduğunu belirten Özer, şöyle devam etti:

"Testinin, etrafı üç pişmiş toprak plakayla çevrilerek saklanmak istendiği belirlendi. Testi itinayla kazı ekibi tarafından çıkarılarak kazı deposunda sayım gerçekleştirildi. Sayımda 651 gümüş sikke olduğu ortaya çıktı. Bu sikkelerin tamamının Roma Cumhuriyet döneminin imparatorlarından Augustus devrine ait olduğu belirlendi. Bu gümüş sikkeler, Roma Cumhuriyet döneminin son yüzyılının bir sikke albümü niteliğindedir. Son derece özel ve ünik bir koleksiyonu oluşturmaktadır."

Özer, gümüş sikkelerden 439'unun dönemin para birimlerinden "denarius", 212'sinin de "cistophor" olduğunu tespit ettiklerini bildirdi.

"Yüksek rütbeli bir asker tarafından konulmuş olabilir"

Prof. Dr. Özer, sikkelerin Aizanoi'ye gelen yüksek rütbeli bir asker tarafından konulmuş olabileceğini tahmin ettiklerini anlattı.

Kısa süre içinde yaptıkları araştırmalara göre, hepsinin bir arada bulunduğu böyle bir koleksiyonun benzerinin olmamasının, Aizanoi Penkalas buluntusunun ünikliğini iyice artırdığını vurgulayan Özer, "Bunun dışında bu sikkelerin çoğu, koleksiyonlarda 1-2 adet halinde yer alıp değerleri oldukça yüklü bir meblağ tutmaktadır. Sikkelerin büyük kısmının Güney İtalya darphanelerinde basıldığı gözlemlenmiştir. Son zamanların en özel gümüş sikke buluntusudur." dedi.

Haklarında Türkçe ve İngilizce olarak yayın çalışması yürütülen sikkelerin Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmeye başlandığını dile getiren Özer, "Gerek dünyada gerek Türkiye'de yapılan kazılardan elde edilen buluntularla kıyaslandığında, bu özel gümüş Roma Cumhuriyet ve Augustus dönemi sikkeleri, çok özel ve son yüzyılın en önemli buluntu grubundan birini oluşturmaktadır." diye konuştu.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

İlgili konular

Aizanoi Antik Kenti çavdarhisar gümüş sikke Kütahya

Koronavirüs

Türkiye'nin koronavirüsle mücadelesinde son 24 saatte yaşananlar

---

Önceki  Medeniyet  olarak yukarıda bahsi geçen   Azanistlerden önce  bu   topraklarda   yaşayan

(M.Ö. 3000)  ve HELAK olan topluluk Madencilik ve Mermer işleme sanatında çok ileriydiler .

O döneme ait (mö 3000)  başka bir yerde,    işlenmiş , mermer   resim,heykel,süs ve diğer yapı

malzemesi Kullanımı yoktu.Bu bakımdan İLK mermer işletmeciliği Çavdarhisar'da başlamıştır de-

nilebilir. Modern  Aizanoi'nin Kuruluşunda eski medeniyete ait mermer kalıntılar örnek olmuştur.

Amazon Lahdi.Aizano. de

Bulunmuştur.halen Kütahya

Müzesindedir.

the most beautiful ancient city to visit

トルコで最も美しい古代都市

トルコを訪問する場所

мест для посещения в Турции        

                                                                                                                                                                         AİZANOİ  kenti Çağdaşı kentlerden bir çok bakımda daha ileri ve farklıydı.Birçok konuda öncü

olmuştur.Kent merkezinin Yerleşimi (peyzaj),çok hoş ve mükemmel .Kuruluşundan 700 yıl sonra

Ulaştığı Modern Kent oluşumunda tam bir uyum, düzenli bir mimarlık anlayışının olduğu görülmek-

tedir.Çok hoş ve düzenli bir kent meydana getirilmiş.Pankalas ırmağı  kıyısı boyunca uzanan

Çarşı-pazar,gezi ve tören yeri (dinsel tören hariç) , Şarap ve Aşk evleri,Genel mekanlar  bulunu-

yordu.Bütün bu mekanlar Nehrin (Pankales) kuzey batısında idi.  Önemli yapıları ve Dünyadaki ilk

 Borsa  binasının da olduğu karşı kıyıda  henüz yapılaşma yoktu(Eski medeniyetin izleri hariç)

 Borsa Konusu daha sora detaylıca anlatılacaktır.Borsanın başlangıcı ms 301 den çok öncedir.

AİZANOİ de Köprüler:

Aizanoi de kaç köprü vardır.

 Köprüler: 7+1 Ad köprü. 5i Ahşap,  2si mermer.
 +Baraj-köprü.

 Pankalas  Irmağı güney batısının yapılaşması ve köprüler  ki 7 adet köprü yapılmıştır.bunların

 İkisi halen kullanılan mermer köprülerdir.diğer 5 adedi Ahşap malzeme ile yapılan Ağaç köp-

rü idi. Irmağın akış yönü itibariyle En üstte Örentepe de Geniş Ahşap köprü,300 m aşağıda

Ahşap dar köprü,300 m kadar aşağıda Mermer 1. geniş köprü,250m sora dar ahşap köprü

Ki buradan muhtemelen SU taşıma kanalı da   geçiriliyordu. 300m sonra  mermer 2.geniş köprü ,

Daha aşağıda dar ahşap köprü ki buradan su kanalı da geçiriliyordu.En aşağıda geniş ahşap

Köprü bulunuyordu.Bu köprü  60 yıl önce kullanılır durumda idi .












  1. ve 2ci köprülerin yerinde,

ahşap köprüler bulunuyordu.Borsa binasının da bulunduğu çarşı-pazar ve gezi alanlarının

çok geliştiği tarihlerde ms 1ci yy dan sonra mermer köprüler inşa edilmiştir.1ci köprü muh-

temelen Irmak yatağı değiştirilerek yapılmış,2ci körü ise ırmak akışı yanlara kanalize edilerek

Önce temel yapılmış ve kapatılmış ,sonraki inşaat mevsimi üst yapı tamamlanmıştır. Daha

sora taşkın rıhtımı tamamlanmış,taşkın önleme baraj-köprünün temel,kemer kısmı yapılmış

Üst bölüm bitirilememiştir.bu yapılarda kaya yontu kullanılmıştır.Baraj-köprünün 100m ileri-

sindeki taş ocağında işlenmiş ,yarı işlenmiş büyük yontular kullanılmak üzere hazırlamış

halen yerinde durmaktadır.Belki bir ilgilenen olur da Na tamam köprü tamamlanır vede

yıkılmak üzere olan kısımlar onarılır diye kesilmiş taşlar üzgün üzgün beklemekteler.

Yukarıda bahsedilen  7 Ad köprü şehir içindekilerdir.Baraj -köprü hariç.

Rıhtım( Taşkın önleme duvarı)












Kutsal Irmak Penkalas.

Karşı kıyıda kanal taşları görülüyor, 
Bu sistemin uygulandığı başka bir kent sanırım yok.


Nehir (Penkalas Irmağı) Suları Rıhtım içerisine alınarak kanalize edilmiştir, Taşkın

önleme amacına yönelik bu sistem 1100+ 1100 m Karşılıklı olarak yapılmıştır. halen

Sağlam kalan kısımlar mevcuttur......Günümüzden 1900 yıl önce yaşamış insanların

Bu şehir yapısını kafalarında kurgulaması ,Planlaması ve yapımını sağlaması. Taktir

Etmek lazım.Günümüz Teknolojisiyle bile zorlanarak yapılabilecek işler yapılmış.

Devasa Sütün ve Diğer Blok mermer malzemenin hazırlaması ve inşasında kullanılan

teknik daha sonra anlatılacaktı

Bu eserler harika.2000 yıl önce Taşkın önleme barajı ve Sel sularının kanalize  edilmesi.

Muazzan bir şehircilik anlayışı .Aizanoi deki Eserlerin her biri yüksek düşüncenin ürünü

Bu kentin kültürel yönü ve yaşam biçimi ,sosyal boyutu incelenmelidir.Mesela borsa konusu

Toplumsal,sosyal bir konu.Dünyanın İLK BORSASI  Aizanoi dedir deniliyor.doğrudur

Aizanoi borsası yani enflasyon kontrolü ,ms 2.yy da muhtemeldir ki yapılıyordu. Pazar-çarşı

va borsa binası uyumlu bir yerleşin plan dahilinde yapılmış.Bu kısmın Gelişmesi  sonucu

Mermer Köprüler  (ms 154-157) yapılmıştır.Aizano de fiyat kontrolü ve tespiti muhte-

meldir ki bu tarihlerde başlamıştı.ve Roma Buradaki fiyat uygulamasını biliyordu.

 Bir Fikir Jimnastiği yapalım: Yeni oluşan,Köy-kasaba

,mahalle ve semt için önceden yol,köprü vs yapılıyormu?  hayır... O bölge belli büyüklüğe ulaştığında ihtiyaca uygun

Yol-Köprü vs.yapılıyor.Aizanoi de de  aynı yöntem geçerli olmalı. Mermer Köprüler ms 154-157 de yapıldığına göre,Borsa binası daha önceden yapılmış ,olmalı. Bina yapı

Olarak incelendiğinde Kalıcı sağlan bir yapı.İri Mermer bloklarla yapılmış.Ve Fiyat

Listesi büyük bloklara yazılmış. Bu fiyat listeleri 301 den sonraya ait olsa idi Muhtemeldirki levhalara yazılır ve uygun yere

 asılırdı. Günümüze en canlı şekilde ulaşan Fiyat

listesi sadece Aizanoi  de bulunmaktadır.

  The world's first stock exchange           

Where was the first stock exchange transactions

   Bu Tür borsa yapısı başka bir yerde yoktur.Fiyat listeleri de bu kadar kalıcı ve muntazam
 değildir.Bir kaç yerde bu listelerin kopyaları bulunuyor olsa da basit mermer yapraklar üzerine yazılmış ve kalıcı olmadıkları izlenimi vermektedirler. Zaten Dioçletian 301 yasaları Aizanoi
dışında kabul görmemiş ,karşı çıkılmıştır.Aizanoi'de borsa ve Fiyat uygulaması MS 2 yy lerde
kurulmuş ve başarılı olmuş .
                                                                               

Enflasyonla mücadele Aizanoi de

Başladı.

İlk fiyat kontrolu Aizanoi de.

İlk Borsa Aizanoi de

Dünyadaki İLK BORSA .

 MS 301 den öncebaşlamıştır,Çünkü   İmparator DİOÇLETİAN  in çıkardığı yasa Aizanöi

 ye hangi tarihte  ulaştı ,Halkın ,Tüccar ve üreticinin Görüşü nezaman

alındı  .Benimsendi  mi ?

Benimsenmiş olsa bile Bu liste ve her türlü mal.Hizmet ve Köle fiyatlarının belir-

lenmesi nekadar zaman alır.Tüm kararlar alınmış olsun .sıra borsa inşasına gelsin. görenler

 bilir büyük boy masa ölçüsündeki Mermer bloklardan oluşan ve bir yüzü fiyat listesi yazılan

 bina   kurulmuş. Bu nekadar zamanda yapılmış olabilir.sanırım uzun zaman alır.Diocletian

 ms 284-305 yıllarında hüküm sürmüş. yasalar 301 sonu,çıkarılmış.305 yılı mayıs ayında

 Dioçletian 'ın yerine ,   yeni imparator iş başına gelmiş  ve birçok yerde söz konusu yasa

uygulanamamışken  acele İptal edilmiştir.Bir yapı ve kullanım amacı benimsenmemiş ve

Bir İmparatorun zorlaması ile yapılacak olan Borsa binasının  görkemli ve ebedi  geçerli

olacak şekilde yapılmış olması akla ziyan .Yani Aizanoi de Borsa ,Dioçletian Yasaların-

dan (301) öncesi  kurulmuştur.Buradan Esinlenen İmparator zorlama ile Fiyat Kontrol ve

belirleme amacına ulaşamamıştır.Bir çok kentte bu yasalara sert muhalefet ve direnişler

olmuş insan ölümleri olmuştur.Tüccarlar karşı çıkmışlar ekonomiyi felç etmişlerdir..

Где первая фондовая биржа в мире.

Первая фондовая мире о
 Antik Borsa Binası--Aizanoi



VERGİ......
Roma ve diğer
Devletlerin savaş

giderleri çok yük

sek miktarda idi.

o nedenleÇok vergi toplamak
 durumunda idiler. Aizanoi de 
 vergi az alınırdı

Toplanan vergiler Yol,

su köprü,tiyatro ve bu

gibi yerlere harcanırdı

halk çok mutlu idi.

FİYATLAR......

Dünden-bugüne Fiyatlar:

Borsada Belirtilen Fiyatları Güncelleyelim

Zeytinin Liste Fiyat: 40 Ad    = 4 Dinar.

40 Ad Zeytin  = 200 gram.yani  4 dinar.

 1Kg zeytin = 20 Dinar.........

.

Demirci ve Araba ustası yevmiyesi ( iki öğün yiyecek veriliyor)

 50 dinar. Kaç Kg Zeytin Alabilir,  50/20= 2,5 kg. Günümüzde İyi kalite zeytin  17 Türk

lirası olduğuna göre Bir usta  2,5 kg zeytin karşılığı  42 lira yevmiyeye denk geliyor.

Aizanoi  soğuk iklim. Zeytin üretimi yoktur.İthal zeytin pahalı olması normal kabul edilmeli.

Zaten Borsa da  En Yüksek fiyat belirtiliyor.

Bu fiyatlar üstte görülen mermer blokta yazılı. Aizanoi ye gelip okuyabilirsiniz.

 Dünyanın ilk kiralık kasası

  Dünyada ilk banka.

ANTİK ÇAĞDA BANKA********************

Tapınağın en korunaklı

bölümünden bir merdivenle

Aşağıya inilmektedir.

Tapınağın Alt kısmı.    Antik Çağda

Tapınaklar Kıymetli eşya ,Belge Para gibi

şeylerin korunduğu yerlerdi. Aizanoi Zeus Tapınağı

Alt kısmındaki Tonozlu yapınının Başka benzeri yoktur.

çok korunaklı bu kısım Para karşılığı  Kıymetli menkul

saklama yeri olarak kullanılmıştır.Bugünkü bankacılığın belkide

ilk örneği ,Kiralık kasa, nın başlangıcı diyebiliriz.

Burasının 322 milyon ad Gümüş paranın muhafaza edilebilecek kapa
sitede olduğu görülmektedir.Burası günlük işlem yapılan bir banka ve devletin
kasası görevini yapan yer. Esas HAZİNE ve Para basılan yer kent dışında
çok korunaklı bir yer olmalı.

İlk para Basımı:

Aizanoi Darphanesi.

Aizanoi kendi ihtiyacı dışında başka bazı çağdaşı şehir devletlerinin para basma işlerini
yapıyordu.Büyük bir Darphaneye sahipti.Aizanoi de Gümüş cevheri işletmesi yapılıyordu.
Bu imkanlara sahip aizanoi para merkezi durumunda idi.Kıymetli maden ( altın ,gümüş ,
kurşun ve demir  gibi) yataklarına sahipti. Demir işleme Kalıp ve heykel sanatı gelişmişti.
Demir işleme atölyeleri vardı.

HAZİNE
Para basılan yer (DARPHANE) ve,
Aizanoi HAZİNESİ  :.

Para korunması zor olan bir kıymet.Çeşitli yöntemler uygulanmış . Aizanoi  tüm

Ege şehir devletlerinin para basım işinin yapıldığı Darphane tesislerinin işletmesini

yapan bir yer,Buradaki darphanede hem kendi ihtiyacı, hemde çağdaşı bir çok

devletin parası basılıyordu.Tesisler ormanlık alanda dev bir mağarada kurulmuştu.

Bu bilgileri doğrulayan Anlatı, Söylence-ler  var.Hazine ve Darphanenin Muhafızları

ve öteki görevlileri tabii ki vardı.

An interesting story,  Aizanoi 

HAZİNE ve DARPHANE-nin Bulunduğu MAĞARA.

SÖYLENCE,

Kamufle olmuş muhafızlar tarafından korunan Mağaranın bir şekilde yerinin öğrenilmesi,

muhafızların etkisiz hale getirilmesi ve talan edilmesi ihtimaline karşı akıl dolu önlemler

düşünülmüş ve başkalarının buraya zarar vermesinin  önlemi düşünülmüş ve halen

bu mağaraya girmek mümkün olmamış.

Mağara ve İçerisindeki darphane ve hazineye ulaşmak için bin bir tuzaklı labirentlerden

geçmek gerekiyormuş.Mağara derinliklerinde oksijen sorununun giderilmesi gerekiyormuş.

Bunun için gizli aydınlık ve havalandırma bacalarının yerinin bilinmesi gerekiyormuş.

Her şeye rağmen Mağarayı buldunuz ve girmek istediniz.

Karanlık bir yol -mağara içerisine 15 adım  ilerlediniz.Karşınızda  7 ad yol .Acaba hangi yol

hazineye ulaşıyor?. belli değil.bir yola girdiniz ve ilerlediniz. Zifiri karanlık artık el feneri kafi

gelmiyor.Işık  absorbe oluyor.Dar yolda tek kişi ancak ilerliyor diğerleri arkada.Biraz korku

başlıyor, acaba arkadakiler geliyormu sorusu akıldan çıkmıyor.Ha cesaret ilerleme devam ediyor.

Tabii havasızlık (oksijen azlığı) başlıyor,karanlık,ayak sesleri nefes bile yankılanıyor.Devam ediyor

sunuz ve karşıda gözleri parlayan iki ad aslan. sağlı sollu konuşlanmışlar.(Göz çukuruna Fosfor

konulan aslan düzenekleri.Fosfor maden Aizanoi yakınında bugün adı Barağı olan köyün yakınında

bulunmaktadır)  Aslanlar bir şekilde etkisiz hale getirdiniz ve ilerliyorsunuz.Artık korku ve ümitsizlik hat safhada.Ekipten bazıları geri dönüşü tetikte bekliyor.Bazılarının gazı ile öndeki ilerliyor. A  aa.

Bir demir kapı.Akıl dolu bir düzenek .Yaklaşanı darp eden bir sistem kurulmuş.Kapıyı geçmek

çok uğraştırıyor( Günümüzde AVM lerdeki otomatik kapılar gibi .İnsanı gördüğünde harekete geçen bir kapı.Üzerine bastığınız bir levha kapı yaylarını tetikliyor ve karşıdakilere darp eden kollar hareket

leniyor)  Bir şekilde kapıyı imha edip geçtiniz.Korkular katlandı,heyecan ve titreme güvensizlik hat

hat safhada.Havasız karanlık,korku Pişmanlık.Ha gayret ileri derken Karşıda iki yanda gözleri

ışık saçan Dev Ejderhalar.Ağızlarından sıvı (zehir) püskürtüyorlar.Sağlıklı düşünde yok oluyor ve

şuursuz ricat çoktan başlıyor ve kendilerini mağara dışına zor atıyorlarmış... hikaye bu. Gerçekle

alakası az da olsa vardır.En azından Aizanoi hazinesi ve Darphanesinin var olduğu gerçeğini

hatırlatıyor,unutturmamış.Ayrıca eski insanların hayal gücü hakkında kanaat edinmiş oluyoruz.

Aizanoi belediyesi,

Aizanoi Şehir Temizliği

Mermer yapı ve yer döşemelerinin parlatıması

Bor madeni.

Şehrin temizliği:

BOR madeninin toz hali Aizanoi  de Temizlik ve Parlatıcı olarak Kullanılıyordu. Yani

Emet-Hisarcık bölgesinde Bulunan BOR madeni Aizanoi liler işletiyordu.Aizanoi şehir

merkezinde Binalar ve Bir çok Çarşı pazar ve sokaklar mermer kaplıdır.Yerdeki döşeme

ve binaların duvarları ve diğer mermer yüzeyler ki binlerce m2 dir .bunları temizliği ve

parlatılması Bor tozları ile yapılıyordu. Görkemli Mabet için'** Çok uzaklardan parlaklığı

görülüyormuş ve merak edenlerin akınına uğruyormuş **'Söylencesi  günümüze kadar

gelmiştir.Bu Parlak görüntü, Aizani ye Gelen ve yarım kalan Tapınağın tamam-

lanması talimatını veren Kral Hadrianus'un isteği ve Bor tozlarının parlatıcı özelliği

sayesinde olmuştur.

Aizanoi de söylentiler

Kurşun Çıkarmak için yangın

Mabetin parlaması  yangın konusunu aklıma getirdi.Güya Kurşun çıkarmak

 için odunlar yığılmış mabet ateşe verilmiş vs.Yanlış.Bir kere ergime derecesi 600

  olan  Kurşun odun ateşinde ergimez. Muhtelif mermer yapı elamanlarının montajı

için kullanılan kurşun alaşımlıdır.Yangın olayı olmuştur Lakin başka nedenledir.Esa

sen Tapınağın çatısı Kurşun kaplıdır.Maksat kurşun çalmak olsaydı yangına gerek yoktu

Çatı örtüsü kurşunları sökmek daha kolay.

Bu husus daha sonra anlatılacaktır...Demek ki Aizanoi Mimar ve Mühendisleri Bina yapı-

mında sağlamlık konusunda bilgili ve hassasmışlar.Bu kurşun işi şöyle: Mermer sütunun

ve altındaki kaidenin ortasında karşılıklı çukur açılmış,  çukurdan kaidenin dışına doğru

ince bir kanal yapılmış ve bu kanaldan Eritilen Kurşun orta noktadaki çukura enjekte

edilmiş .Eriyik katılaştığında bağlaç görevi yapmış.Depreme dayanıklı bina nasıl yapılırmış

Görünüz diye günümüze ışık tutmuşlar desek yeridir. Deprem Yönetmeliği ilk kez Aizanoi

de Uygulamıştır.

Aizanoide madencilik:

 Aizanoi de Maden işletmeciliği: Gümüş köy ile Şahin köy çevresindeki Tavukkıran tepe

ve diğer tepelerde miladi yıllarda Gümüş,  Çinko ,Kurşun   ve  Altın cevheri   işletmesi

Yapıldığı -   Aizanoilılerden Daha önceki kavimlerde cevher çıkarıyorlardı-

,Bu  maksatla  açılmış olan 85' e  90 cm Ebadında   galeri      girişi  açıldığı ,

Galeriler,Toprak kazılarak destek kullanılmadan tünel şeklindedir.Kazı yerinde  ms

sonra 2.yüzyıla ait olduğu ifade edilen Kemik ve Çanak parçaları bulunmuştur.Kazı ya-

pılan tüneller dar ve korunaksızdır.Bu işletme sahasında Cevherin karışım ve alaşımı

 yapılmıştır. Bu iş için kullanılan alet ve araçlar bulunmuştur(.Bk Maden Tarihi Yay)

  KURŞUN yüzünden-  Aizanoi'nin     Helak oluşu,   detaylıca    anlatılacaktır.

 Maden Sahalarının  bulunduğu ormanlarda devasa boyda ve kalınlıktaki Çam,Kayın Gür-

gen ,Ardıç meşe vs Ağaç türleri bulunuyordu.  Maden için yüzlerce   ağaç  kesilmiş .

Kesilen ağaçların dalları odun olarak maden eritmede kullanılmış.Ağaçların gövdeleri

İnşaat malzemesi,Ahşap Köprü yapımı ve Su kanalı  olarak kullanılmış.Maden işi

Aizanoililerden önce.mö 2000 lerde  maden çıkarıldığına işaret eden bulgular var.

Tavukkıran ve yakın tepelerdeki galerilerde aydınlatma amacıyla Yakılan ÇIRA

(iyi yanan kızıl çam-sakızlı çam kütüğünün doğranmış hali) Yarısı yanmış vaziyette

Bulunmuş.Bu yarı yanmış vaziyette ve sağlam durumdaki Çıra  Yabancı üniversi-

te laboratuarlarında incelenmiş mö 2000 lere ait olduğu anlaşımıştır( TC.maden tarihi)

Tekrar milat öncesi Aizanoi'e dönelim.Kapalı ekonomi modeli  olduğu o yıllarda*

 Aizanoide Ekonomi  ve iş hayatı:

*Aizanoi Ovası çok verimli idi.Yağişlar düzenli ve boldu.Toprak dinçti.Ürün çeşitleri

Buğday,Arpa,Nohut gibi çok üretilen ,bir miktar sebze meyve.Meyve tabiki Üzüm.

Şaraplık ve sirkelik üzüm Aizanoi G-batısında bugün Çavdarhisar Barajının bulun-

duğu demiroluk korusu civarındaki bağlıklarda yetiştirilirdi.Buralara günümüzde de

Bağ dolayı denilmektedir  Buğday  ve Arpa da Birim alandan   bire 30-40  verim

alınırdı, çiftçi-rençberlik çoğunluğun uğraşısı, mesleği idi. Boş zaman  çoktu.

.Yerli üretim yeterli idi.. keyif düşkünü

Aizanoi merkez ahalisi tembeldi.daha çok ustalık isteyen ,terzi ,araba imalatçılığı,

Berber,öğretmenlik,mimarlık ,seyislik diğer meslek erbabı idiler. Tabii büyük top-

rak sahipleri ,Sürü sahipleri ile Tüccar sınıfı vardı.ayrıca sporcu ve spor hocaları ve

Tiyatro oyuncuları ,eylence ve şovmenler sınıfı.   Ressam ve      heykeltıraş   sınıfı.

Birde  sınıfsızlar,  KÖLELER  topluluğu bulunuyordu.Sınıfı olanların boş zamanı

Çoktu. Kölelerin ise dolu zamanı çoktu.Aizanoi   merkez ahalisi eğitimli ,sanatçı

ruhunda kibar insanlardı.Kölelere kötü davranmazlardı.Çağdaşı diğer  kentlerde

Kölelere çok kötü  davranıldığı  için    KÖLE İSYANLARI  çıkmıştır.Aizanoi

de köleler çalıştırılır fakat ezici davranılmazdı.verim almak yeterli  görülürdü.

KÖLE,
ve efendisi*****************







Aizanoi de  Zulüm yoktu.

Aizanoide  İnsana değer verilmiştir.Gladyatörlük yoktur.Zevk için İnsanın insana,

Veya vahşi hayvanlara(aslan-kaplan) parçalatılması  yoktu.  Kadın  kölelerin

Güzel ve kabiliyetli olanları bi şekilde AZAT (özgür) olabilirlerdi. Asiller Güzel

Kadın kölelerle evlenirlerdi. Evlenmek-boşanmak kolay ve yaygındı..

İlk yıllardan beri Cinsellik çok serbestti.Zaten Aizanoi nin kurucusu

AZAN ,tanrılarınTanrısı  olarak   kabul edilen  ,çapkınlığı  ile de

 ünlü   Zeus'un    torunu .
O dönemlerd Şehir devletlerinin tamamında
Cinsellik,Fahişelik vs Çok yaygın dı. Bu bakımdan da,

Aizanoi diğer devletlerden farklıydı. Profesyonel  fahişelik yoktu

.Bilindiği üzere Deniz- Liman kentlerinde gemillerle  kalabalık

ların   uğrak yeri   durumundakiŞehirlerde Fahişelik çok yaygın

dı.   Aizanoi' ye kalabalık guruplar yerine tekilkişiler yaban

cılar gelirdi.Ziyaret kısa sürerdi,Gemi dolana kadar uzun süre

kalacak Tayfalar yoktu.     At lı   veye    Atarabaları  ile gelen

 çok küçük guruplarFuhuş pazarı  oluşumuna   yetmiyordu.

 Ayrıca Aizanoi'de Fuhuş  yapanlara İyi gözle bakılmıyordu.

Bu tür hususlarda gönüllü  davranışlara ise  hoşgörü

sınırsızdı.Aizanoi Aşk  odaları,şarap kafeleri ve diğer eylence

 yerleri  hoş vakit geçirmek isteyenlerin uğrak yeri idi

Aizanoi de İthalat-İhracat:

 Aizanoi den İklim şartları gereği Kuzeye,Doğuya  Ulaşım zordu.Kış ayında

3-4 ay Kar sebebi ile ulaşım kesilirdi.Güneye Ulaşım her mevsim mümkündü

Aizanoi   G. Batısınada  17 km sonra  Ege iklimi başlar.

Aizanoi lilerin Ege Taraflarından gelmiş olduklarını anlatmıştık.Ege den hiç

Kopamamışlar.  Başta Sardes(Sard) .,Efes   Foca ve  diğerleri  ile ticari,

Kültürel ilişkileri hep sürmüştür.  Sardes'den pamuk ithalatı  yapılmıştır.diğer

Ege Kentlerinden yaban ipek böceği  mat ipek ithalatı  yapılmıştır.Aizanoi

Kentinin Dış alıma gereksinimi azdı. Soğuk bölgede yetişmeyen  ürünlerin

dışında ithalatı yoktu.İhracatı ise Egedeki Devletlere : Buğday,Arpa,nohut,fasülye,

mercimek gibi bakliyat.Endüstri ürünü:Şarap ,Peynir. İmalat malı: Halat,kırnap sicim

Yün İpliği ve dokuma ürünleri ,Deri ve Kürk.Deri mamulleri ayakkabı,çizme.Atlar

İçin koşum kayışları ,Kapişonlu polar( Kapişonlu kısa  bir adet palto  dikim ücreti

olarak  Terziye  20 dinar fiyat uygun görülmüş ve borsadaki fiyat listesine yazılmış)

Kapişonlu Poların  ilk defa aizanoi de kullanılmış  olduğunu öğrenmiş oluyoruz..

Deri konfeksiyon  ,deri çizme ve diğer ürünler Aizanoi nin önemli  ihracat malları

arasında yer almaktadır.Ağır sanayi diyebileceğimiz ,Demir Atölyeleri, Ulaşım araçı                                     ve İnşaat malzemesi  çivi ,teker,dingil  ve benzeri   Kurşun malzeme boru ve diğer

Lüks Binek arabası,Nakliye Arabası ve diğer Tarım araçları imalatı yapılırdı. Belki

de İlk Nakliye Firmsı Aizanoi kurulmuştur.Çünkü Bu husus Borsa Fiyat listesine

.Nakliye üçretlerinin  Tavan fiyatı olarak yazılmış.Anlaşılıyor ki mal ve insan nakli

özel firmalar tarafından yapılıyormuş. Şehir içi ulaşım :  Toplu taşıma Arabaları  ile

mahalle ve köylere üçret karşılığ insan  taşımacılığı yapılıyordu. Ayrıca Bireysel

olarak araba kiralanırdı. Arabaların Kasalarında yanal oturma düzeni bulunuyordu

Kasanın yanları ve üstü Kıl veya Yün dokuma örtüsü ile kapatılır ve aynı ürtü ile ön

ve arka bölüm açılabilir şekilde kapatılırdı.Şehir İçerisinde Atlara Lazımlık takılırdı.

Zira Aizanoi Sokakları çok temiz. beyaz  Mermer Kaplı idi.Aizanoi belediyesi

Tüm mermer yüzeylerin Beyaz-Parlak tutulması için Bor tozlarını  bu iş için

kulandığını   daha öncede anlatmıştık.Tabii bu işleri Belediye Köle' leri yapardı.

Resmi Kurumlarında   köleleri vardı..Maaşlı Köle.

Aizanoi'nım    Atina ve Bizansla ilişkileri henüz

Başlamamıştı.

Aizanoi nin Dış ilişkileri (Roma-Bizans)

. Miladi yıllara doğru Bizans'la da İlişkiler başlamıştır.Yani Roma İmparatorluk

Devleti ile ilişkiler.Miladi yıllardan sora ,bazı İmparatorların ve Üst düzey yetkililer Aizanoi

ye gelip-gitmişlerdir.Aizanoi  ile en çok ilgilenen ise Kral Hadrianus'tur.   Genç bir Yunanlıya

aşıktı Kral  Hadrian.   Genç sevgilisi nehirde boğulup ölünce çok üzüldü. Uzun süreli geziye

çıktı  ms 130.da Anadolu şehir Devletlerine ziyaret etti.Kral Hadrian , ms 131 de Aizanoi Kentine

gelip  uzun süre kalmış olmalı. ki .Hep hayal ettiği  * Yeşillikler içerisinde beyaz parlak mermerden

bir Tapınak Yapılması* arzusunun  inşa edileceği  yerin Aizanoi olduğu kanaatine varmış olmalı.

Kral Hadrian' Burada daha önce yapımına başlanmış olan Tapınağın Derhal bitirilmesi talimatını

Vermiş Para Kaynağı olarak Toprak kiralama yönteminin kullanılmasını emretmiştir.

Hadrian ,güzel sanatlar hayranı ve şair ruhlu Şöhretli,  tavırları

itibariyle de marjinal di..Belkide ölen yunanlı Genç sevgilisinin  hasretinden olacak Sakal  bırakmıştı

 Hadrian'ın ziyaretinden önceki tarihlerde  ms 131. Aizanoide Sakallı kimse yoktu.O tarihten

sonra İdareciler ve üst tabaka Sakal bırakır oldu.Sakal farklılık simgesi haline geldi.Halbuki

(bugün, geçmişe yorum getirecek olursak) .Hadrian'ın fantazi yoksunluğuna düşmüş olması

 ( Adam Aşkını kaybetmiş) nedeninden dolayı sakal bıraktığı neticesine varabiliriz.

                                                                                                                                                                                                         

                                                                                                                      Hadrian

                                                                                                                 

Hadrian,...(.Yanlış anlaşımasın,
Hadrian Roma imparatoru.Aizanoi kralı değil.)

Şehirlerin imarı konusuna çok önem verirdi .Kütüphane,Tiyatro,Hamam ve Su isale hatları ve diğer

yapılar onun döneminde yapılmıştır.Aizanoi nin imarına katkısı çoktur.

 Aizanoi de ilerlemenin   mö 150 ler de  başladığını ve miladi yıllarda  hız kazandığı ifade edilmişti.

İlerlemede Roma İmparatorlarının Kişisel özelliklerinin etkisi olduğu anlaşılıyor.Miladi yıllarda

MÖ 27-MS 19,  İmp . Agustus.Yapılaşmaya,imara önem veren ,şavaşı sevmeyen  bir insandı

Aizanoi de ve Çağdaşı kentlerde imar işlerinin başlaması Agustus dönemine rastlıyor.

Bir diğer İmp Domitian.İyi eğitimli, zeki birisiydi .Döneminde ms 81-96 .Binlerce inşaat yapılmıştır.

 Aizanoideki Dünyada benzeri olmayan ve halen ayakta kalan Mabet in yapımına o yıllarda başlan-

mıştır. İnşaat  30-35  yılda  bir türlü bitirilememiştir. İmparator Hadrianus 'un İlgisi ve Destekleriyle

Mabet inşaatı tamamlanmıştır.Finansmanın  vergiden ziyade Toprak kiralama işinden sağlanmıştır.

Aizanoi de yapımında zorlanılan tek yer Mabet olmuştur.Bu Görkemli yapı Sütun ve Sütun üzer-

lerindeki Kiriş kunumundaki mermer  yapı elemanları ağır olduğundan yerlerine konulması  çok

zor olmuştur.İskele ve toprak doldurma yöntemi kulanılarak Sütunlar dikilmiştir.Sütunlar yekpare

Olup   Çapı 1m    ,Uzunluğu 8.80 m.dir.       Bir sütunun   hacmi    6.90 m3.  olup,  18.63 ton

ağırlığındadır. Hem ağır ,narin ve yivli ,tek parça olmaları ,Kaidelerin üzerine konullacak olmaları

işin  nekadar  zor  olduğunu göstermektedir.Daha önce bahsettiğimiz borsa yapısındaki   fiyat

listesinin yazılı olduğu mermer blokların  her birinin  ağırlığı 4-5 ton civarında. Yekpare ve ağır

Mermer malzemenin kullanıldığı Yapılar,  zarif,düzgün   ve uyumlu .Yapıların kullanım amacına

uygunluk esas alınarak ,Dayanıklılık ve Zerafet sağlanmış tam bir mimarlık harikası meydana

gelmiştir.Günümüze gelmeleri ,bazı yapıların halen kullanılıyor olmaları ve daha yüzlerce yıl kul-

lanılabilecek olmaları bunun teyididir. Aizanoi de Mimar-Mühendis ve Yontu ustalığı konusu

 Çağdaşı kentlerden  ileridir.   Bakmayın EFES,Aspendos ve diğer kentlerin Çok ziyaretçi çektiğini

ve en önemli antik kent gösterilmelerini.Şüphesiz önemlidirler .Ancak Aizanoi  bir çok hususta olduğu

 gibi  mimari de de Öncü olmuştur . Çağdaşı kentlerin imarına proje ve eleman desteği  vermiştir.

sütün uzunluğu  : 8.80 m

Ağırlığı              :18 ton

Yekpare sütunlar.

her biri





Gücün sembolü******

AYASOFYA
 Ayasofya 'nın yapımında Aizanoi den çok sayıda mermer
sütün ve süslemeli başlıklar İstanbul'a Götürülmüştür (Yıl 530 )

 Bu yıllar Aizanoi nin yok oluşunun başladığı yıllardır.Bu nedenle  bir

çok Mermer yontu ustası,Ahşap çatı ustası ,mimar ve mühendis Bizans'a Ayasofya inşaatında çalışmak

üzere ya götürülmüş veye kendiliğinden gitmiş olmalı. 12 bin kişinin çalıştığı inşaatta Tüm Şehir devletlerinin***

AYASOFYA
İstanbul ***********



Bir şekilde katkısı istenmiş ve yerine getirilmiştir.netice Aizanoi Ayasfya'nın yapımına katılmıştır.

Eğitim konusu ayrı bir başlık altında anlatılacaktır. Aizanoi Eğitim merkezi.Öğretmene iyi para

veren İlk Özel okulun açıldğı yer. Antik çağın yapı malzemesi %80 mermer ,Taş.Dünyada İlk

Mermer yapı örnekleri Aizanoi de. Bu alanda Eğitimli pratik ve teorik bilgi edinmiş mimar ve mühen

disin bulunduğu tek şehir Aizanoi olmalı. Zeus Tapınağının yapımına  ms 60 lı yıllarda Başlanmış

Bu Görkemli ,Zarif ,Yekpare sütünlar ,altta Tonoz ve diğer bölmeler.Yüksk kabiliyetli mimar

ve Yüksek Statik hesap yöntemi bilen ve Yapım pratiğine sahip kişilerin Ancak gerçekleştirebileceği

Bir işe başlanmış.Bu tarihlerde Başka Hangi Şehir devletinde Böylesi hayal gücünü zorlayan bir

yapı varmıdır? Yoktur...Ben aradım Taradım bulamadım. Borsa konusunda Diolectian Aizanoi

Borsasını örnek almış,Diğer yapılar konusunda bir çok şehir devleti Aizanoiden Proje desteği

Almış olmalı.Hep ifade ediyorum Aizanoi Bu üstünlüğünü Eski medeniyet Zamanından Mö 3000yy

 Kalma mermer yapı ve kalıntılardan Esinlendiği için sağlamıştır.

Aizanoi lilerin sonu,

Aizanoi liler nereye gitti

Aizanoi de isyan

Aizanoi tapınağını isyancılar yaktı

Karanlık yıllar:

'Karanlık 1000 yıl'   da ne olmuştur bilinmez Aizanoi    Halkı da ,Yaşanmış olaylar ve bilgi  ve

belgeler de sanki buharlaşmış.Sanırım birkaç felaket geçirmiş olmalı. SEL,Deprem ve Yangın..

Yok oluşun başka izahı bulunamıyor.Sel olayı günümüzde de olmakta idi.Çavdarhisar Barajı

yapılmazdan önce Çoşkun sel sularının  köprünün üzerinden taştığı görülmüştür. Deprem, malum

bölge fay hattına (Gediz)  20 km. mesafededir. Yangın olayı yaşanmıştır.Bu hep söylendiği  gibi

Kurşun için değildir.Yangın Dinsel  ve Toplumsal nedenlerle Ateşe vermek suretiyle çıkarılmıştır.

İmparator Hadrianus'un hayal ettiği ve Gerçekleşmesine destek verip sağladığı Yem yeşil ağaçların

arasında Beyaz Mermerden Tapınak ,yani Aizanoi Tapınağı ,işte bu yangınla sim siyah  olmuş,

ve bir daha o eski parlaklığına getirilememiştir.Halen soluk ve mat rengiyle parlak ve bem beyaza

Bürünmeyi beklemektedir.

Yapılaşma ile ilgili anlatılacak çok konu var.Sosyal konulara bir tülü başlanamadı.Yapılaşmadaki

detaylar sosyal konuların ,Tiyatro-eylence ,Spor,İş hayatı,İnanç konusu gibi hususların  renkli

ve çok çeşitli olduğunu gösteriyor.

İnanç konusunda değinilecek çok husus var,Ancak
 Aizanoi de KURBAN  konusunun  yapısal

kısmı çok farklı.Özel kesim yeri (Bothori )
 Dünyanın İlk Mezbahası  kurulmuş. Kesim
 işinin kolay ve hijyenik olması için uygun 
 bölümler yapılmış.Bu anlatılanlar bina-yapı 

 Çeşitleri .Her yapının ayrı bir özelliği var.
Bunlara ait görüntü-resim verilecektir.İşin 

zor kısmı yazılı anlatım.

BOTHORİ*****************************************

Tapınak:

 Tapınağın altında tonozlu kısım vardır

 Sütunlar yekparedir.

 İnşaat:Deprem Yönetmeliğine uygundur.

kıymetli menkul
saklama yeri.*************

Aizanoi de Dini İnanış

Aizanoi de din

 Aizanoi de paganizim

Putpres Aizanoi

AİZANOİ DE İNANÇ : Pagan kültürü ve inancı çağdaş kentlerde olduğu gibi Aizanoi de de

Geçerli din olgusu idi. Tanrılar,Tanrılar.Her şeyin bir tanrısı olduğu kabul edilirdi. Ateş,Bereket,

Sağlık,Aşk tanrısı  ve pek çok tanrı.Resimde Günümüz

Pagan bir grubun ritüeli

Paganlarının inancını yaşama şekli,

Tam bir serbesti olarak yaşanan bu kültür,Aizanoi

Halkının işine gelen bir inaç olarak yüzlerce yıl sürdürülen

Pagan kültüründe Cinsellikte,Eğlencede ,Taşkın davranışlarda

Sınır yoktu.Hurafe ve falcılık yaygındı.Tapınağın karanlık bölümlerinde kendileri için iyilik dilerlerdi.Düşman gördükleri için

Kötülük dileklerinde bulunurlardı.Tanrılara koyun Sütü ada

nırdı.Tanrıçaya dişi kuzu veya dana,Tanrıya Erkek hayvan

Adanırdı.Kurbanlar Süslenir ve Bothori'ye  götürülür   orada

buğday unu  ve şarap sürülürdü.kanı bir çukurda toplanırdı.

bazı tanrılar burma,hadım boğa isterlerdi.hayvanlar alnına tokmak

la vurularak öldürülürdü.Hayvanın kaçması olumsuzluktu.(Bugün tv

de Kaçan kurbanları sanırım sizlerde seyretmişsinizdir .demek ki

Kurbanlıklar 2000 senedir kaçmaya devem ediyor.)

Tapınağın  Güney tarafındaki geniş  alanda   binlerce  Aizanoili

Topluca tapınırlardı. Kendi vücutlarını vururlar,ac susuz kalma

Boğanın, Tokmakla vurularak

kurban edilme töreni.

KURBAN *******

Kuş Bilimi
KAHİNLİK

Aizanoi kahinleri

Maaşlı Kahinler.

Aizanoi kuş bilicileri

Kuşların hareketini izleme kahinleri

Paganizm .(putlara inanma ,tapma) Aizanoide resmen kabul

gören din anlayışı idi.  Falcılık Hem bireysel ,hemde resmi  makam

lar nezdinde kabul görüyordu. Falcıların kehanetleri, öngörülerine

Uyulurak her türlü girişim (savaş dahil) yapılabiliyordu. Kuş ( Et ve leş

yiyen ) sürülerinin  uçuş rotasına göre kehanet üreten  maaşlı

devlet görevlileri bulunuyordu.Bu falcılar muhtemelen Kutsal

mağara  yakınlarındaki kayalık alanın
 ovaya bakan kısmında

Kuşların uçuş yön ve düzenini izlerlerdi.

AİZANOİ de Kutsal Ateş:

Tapınak düzlüğünün Şehir meclis binasına yakın kısmında

KUTSAL ATEŞ  yakılırdı.Dev bir tomruk dikilir üst kısmına yarık ve delikler açılır

buralara Çıra yerleştirilir ve yakılırdı. Kutsal ateşin Devamlılığı  yarı kapalı başka bir ortamda sağlanırdı.

Meşale biçimindeki ateş genişçe bir alanın ve tapınağın aydınlatmasını sağlardı. Sakızlı ÇIRA dan yuka

rıda Maden işletmesi  kısmında bahsetmiştik.Çıra en kolay bulunan aydılatma aracı. Tarif edilen Tomruk

ve Çıra dan oluşan söz konusu meşale Çavdarhisar'lılar tarafından da kullanılıyordu.Diğer bazı adetler

gibi Aizanoi lilerden öğrenmiş olmalılar.Günümüzde tapınak tekrar aydınlatılır durumdadır.1500 yıl

karanlıkta kaldıktan sonra 10-15 yıldır Geceleri aydınlatılmaktadır.Kutsal Ateşin hiç sönmeden devamını

Nöbetleşen Aizanoi kızları sağlardı.   İlk ve sonbaharda Kutsal mağara ve BOTHORİ nin bulunduğu

kısımda ve mağaranın alt kısmında Penkalas ırmağı kıyılarında otururlardı.  Kurban eti yenilir,Devamlı ŞARAP içillerek tanrılara tapınılırdı.

Aizanoi de Kana bulanma,   

 Tanrılardan  Farklı  Özel İstekleri  olanlar Kutsal Mağara üst düzlüğünde  kalıp

Kurban kanlarının toplandığı çukurdan kan alıp alanlarına ve vücutlarına sürerlerdi. Kendisine  iyilik

Döşmanlarına Kötülük talebinde bulunanlar ise, KAN la dolu çukura girip kana bulanmak suretiyle

Tanrılara Yalvarırlardı..

Kutsal Mağara yakınında bir

Kan çukuru   (Bothori).......................

Kesimhane

Gelin Öldüren Kayası.

 Arzuları gerçekleşen ve evlenen Çift ler Düğün günü Kutsal mağara yakınında Penkalas ırmağıkıyısında kurban eti yerler tanrıçaya memnuniyet ifade ederlerdi.Bu davranışa *Gelin dolaştırma*denilirdi. Birbirlerini çok isteyen bir çiftin Gelin Dolaştırma olayı sırasında     yukarıdan kopup gelen dev kaya gelin arabasının üzerine düşer damat kurtulur Gelin ise Ölür.O gün bu günKayanın adı Gelin öldüren kayası olarak anılır. *Demek ki Hera  çok memnun olmamış*

                                                                                            

Hera....Evlilik tanrıçası.**************************

Aizanoi kızları                                     

Aizanoi nin güzel kızları                                      

Aizanoi de çok güzel kızlar vardı.Tabiki her erkek en güzel kızı

almak isterdi.Rekabet olurdu.Sevdiği kızı başkasına kaptırma

korkusuna kapılanlar Kana bulanmak üzere Bothori ye gider

lerdi.Kan çukuruna girip kana bulanırlardı.Tabi başka istekler

için de aynı tapınma yöntemi uygulanılırdı. Yanda VENÜS         

(Afrodit). Hayal edilen güzel. bu güzellik insanı Kan çukuru

 sokar .Kana bulanıp, Tanrıya yalvaranlara hak verelim.

Aizanoi de Güzellik.

Güzel olmak, güzel görünmek,süslenmek tüm zamanlarda

Tüm kadınlar için vazgeçilmez bir tutku. Aizani de güzellik

önemliydi.Güzellik için bitkisel boya ve kremler,çiçek suları

gibi malzemelerden yararlanılırdı.Bu bölgede çokça yetişen

Dağ Lalesi  kaynatılarak suyu yüze ve vücuda sürülürdü,

KUTSAL su ,Penkalas ırmağı. Bu ırmağın suyu ile sulanan                     

bahçelerin verimi artar ürünü şifalı olurdu.Irmak suyunda yı                           

kanmak insanı güzellik , zindelik ve şifa verirdi                                                           VENÜS..                                

 Su Perisi Erato nun yıkanma taşı.Kutsal mağara yakınlarında

Penkalas ırmağı kenarında bir taş.Görünen yüzü 20 m2 kadar

yekpera taş suya temas eden kısmı merdiven şeklinde.Erota

  Zeus un kızı Azan ın Annesi  ve Arkas ın karısı.   Güzeller

güzeli SU PERİSİ EROTA   Penkalas Irmağının Şifalı  suyun

da yıkanıp,güzelliğine güzellik  katarmış.Söz konusu taşın baş

ka amacla konulduğu rivayet edilsede güzellik banyosu için

kullanılmıştır.Güzellik ve Sağlı  sıhhat   verdiğine   inanılan

Penkalas ırmağı-Kocaçay-Adırnaz ve Bedir Çayı olarak

Bilinen ırmakta  36 tür balık ve canlı yaşar ,suyu  yakın

zamana kadar(1960) çok temiz ve içilir durumdaydı.

İlk Makyaj Malzemesi  PUDRA

Pudra Aizanoi de Üretiliyor ve makyaj malzemesi  olarak kullanılıyordu.                                

Talk sedef pırıltılıdır. Ele yağlı bir hâl verir ve eli boyar. Aleve tutulursa yanmaz, parlar ve sertliği yükselir. Talk serpantin gibi olivin ve başka magnezyumlu minerallerin değişmesinden meydana gelir.

 Saf hâlde çok yumuşak olması, talk pudrası ve yüz pudrası olarak kullanılmasını sağlamıştır.

 *Kütahya Maden Raporundan   alıntı*

TALK (Talk)

Tavşanlı (Elmalı, Fındıcak, Gümüşyeniköy, Merkez (Erne), Emet (Çavdarhisar) Sahaları

Tenör :-

Rezerv : Geçmiş yıllarda işletilmiştir.

Aizanoi de Güzel olmanın ve  güzelliğin sırlarını

AFRODİT siz düşünmek olmaz. sanki  Irmaktan yeni çıkmış. Vücudunda suyun         

parlaklığı duruyor gibi.

                                                                                                         

Bu Güzeller Hayal ürünü olamaz

Canlı örneği mutlaka vardı. Olmayan

Güzellik heykelde bu kadar canlı

olabilirmi?.Heykeli yapanın hayal ettiği  güzel mutlaka vardı.aksi halde

hayalden bu kadar güzeli düşünmek zor olmalı

Günümüzde Bu kadar güzel kız mutlaka var.sayıca az.Dünya

Güzelleri Orta Americadan  seçiliyor.Sayıca en çok güzel

Rusya'da olmalı.   Rus kızlarının büyük çoğunluğu  güzel .

Afrodit gibi  vücut ve yüz güzelliği Rus Kızlarında var.

Paganizm -Putperestlik.Bu inanışın yaşandığı yıllarda

Tanrı ve Tanrıça Enflasyonu yaşanmış .Dioçletian  ekono

mik enflasyonu önlemek için yasa çıkarmış.Lakin kendisi

Paganizmi savunarak Tanrı enflasyonunun devamını istemiş.

 Aizanoi den çok sayası da eser götürülmüş.Kırık heykel

 parçaları dağılmış durumda.Afrodit'in ayak kısmına bakıyo

rum,Aizanoi de ayak kısmı kalmış parçalanmış  Kadın

 ayağı yandaki heykelin ayaklarından daha güzel ,zarif ve

 canlı.Ancak malesef Aizanoi de sağlamı  henüz

bulunamadı.

                                            

                  

 AİZANOİ de SPOR :

 Spor,tarihin derinliklerinden buyana her toplumda çeşitli biçimlerde yapılıyordu.Aizanoi de spor

Miladi yıllardan çok önceleri başlamıştır.Yukarıda bahsi geçen * dünyada başka örneği bulunmayan

bitişik tiyatro stadyum *yapıları ms 157 yıllarında resmi yarışlara sahne olmuştur.Tesislerin Açılş

tarihleri yapı duvarlarına yazılmıştır.MÖ .yıllarda aynı alan toprak saha olarak kullanılmış.Spor

çeşitleri az sayılır.AT yarışları, Araba yarışları, Futbol ,Diğer  top oyunları.   Atletizm,  Güreş

Disk atma olarak olarak sıralanmaktadır.

Также играл в футбол за первые Aizanoi

Олимпийские игры, и Aizanoi

Aizanoi de futbol

Dünyada ilk futbol nerde oynandı

Fotbol oyununu kim buldu

Futbol Aizanoi de başladı

İlk  Futbol Aizanoi Köylerinde oynandı

 Dünyanın İlk Futbol sahası Aizanoi dedir.

Aizanoi  , köy ve beldelerinde  en sevilen spor FUTBOL oyunu idi.    Köy ve beldeler   Düzlük

arazi üzerine kurulmuşlardı.Futbola oynamaya uygun  saha -Çimenlik- çoktu. boş  zamanlarda**

BJK..........................................................................,,,,,,,,,,,,.LİVERPOOL











Günümüzde de  Futbol
çok sevilen bir spor.



Ateşli bir gurup Taraftar
Antik çağdaki  gibi..



















**Takım kurulur , karşılıklı 
7-9 kişi arasında oynanırdı. Kalecili-kalecisiz ve minyatür kaleden daha

büyük kaleye kadar değişik sistem uygulanmıştır.

Köylülerin çok sevdiği Futbol,önceleri Şehir (Aizanoi merkez) fazla ilgi görmezdi.Zamanla  Aizanoi

merkez ahalisi de Futbolu sevdi. Seyircili ve çok Şenlikli Turnuvalar düzenlenir oldu.İlk zamanlar

uygun her zeminde Futbol maçları yapılırdı. Şehrin Kuzeyindeki bir tepenin Güney yamacının düz

lüğü Soğuk kuzey rüzgarlarına kapalı Ilık Güneş ısısına açıktı. Maçlar daha çok o alanda yapılırdı

Her alandaki ilerleme,gelişim,Spor ve spor yapılan alanların ,sahaların yenilenmesi ve daha uygun

hale getirilmesini sağlamıştır.Kalabalık seyirci kitlesinin  İhtiyaçları doğrultusunda Tribün yapılması

( Uygun seyir yeri) fikri gelişmiştir. MÖ 150.

 İLK TRİBÜN AİZANOİ de ,denilebilir. Toprak sahanı Kuzeyindeki tepe ve yamaçtan kazılan

toprak ,sahanın iki yanına yığılmış.Yığıntı merdiven biçiminde şekillendirilmiştir. Batı tribünler

Yönetici ve ileri gelen kişilere,Doğu Tribün halk sınıfına ayrılmıştır. İlkel de olsa belkide Dünya

nın ilk Tribünlü Stadyumu Aizanoi de faaliyete geçmiş denebilir.(.mö150 lerde.)

 Esas Medern ve Görkemli Stadyumun yapımı  MS 100-110 yıllarında gerçekleşmiş.Kullanı

ma acılan bu yapıda  , ilave ve yenileme faaliyetleri hep devam etmiştir.Bu tesisler Tiyatro ve

Stadium ,Spor birimleri bütün olarak inşa edilmiş olmakla birlikta Tiyatro Sahne gerisindeki

Kalın mermer duvarla ayrılmışlardır.Kısmi onarım ve ilave inşaatlar için tesislerin kapatılmasına

gerek kalmadan yapılmıştır.Mevsimsel olarak tiyatro Yağışlı ve soğuk günlerde  perdelerini

açamamış olmalı.Burada şu husus akla geliyor.Çarşı-Pazar yerlerinde Yağıştan korunma

Kısmi kapalı (Günümüz şehir otobüs durakları gibi) kısımlar yapılmış olduğu bir modern

Kentte Tiyatronun ve stadyumun üstünün bir şekilde kapatılmış olması muhtemeldir.

Antik çağda
Bir Koşucu****************************************



Aizanoi de olimpiyat yarışları yapıldımı?

Milat öncesi dönemdeki Futbol ve spor konusuna
devam edelim. Anlaşılıyor ki bu ilkel stadyum

da ,futbol dışındaki spor faaliyetleri de olmuş.
Koşu,Güreş Uzun atlama Disk atma ve diğer....

Aizanoi li bazı Sporcular bu yıllarde Olimpiyat
lara katılmış. Tarih ve Spor dalı belli değil.

Lakin Toprak Futbol sahasının (Spor alanı)
 ölçü olarak , Boy: 648,  En : 108  Ayak olması

Olimpiyatlara uygunluğunu gösteriyor. Atina ve
 diğer Yunan şehirlerine ulaşım zorluğundan

Olimpiyatlara ilk katılım Atletizm (KOŞU) dalında
 olmuş. Zamanla katılım artmış.Aizanoi

de Olimpiyat yapıldığı sanılıyorsada, kaç kez ve hangi
yıllarda yapıldığı , yönünde bir kayıt şu tarihe

 kadar bulunamamıştır.

                                                                                                                                                          

**ölçü olarak , Boy: 648,  En : 108  Ayak olması

Olimpiyatlara uygunluğunu gösteriyor. Atina ve
 diğer Yunan şehirlerine ulaşım zorluğundan

Olimpiyatlara ilk katılım Atletizm (KOŞU) dalında
 olmuş. Zamanla katılım artmış.Aizanoi

de Olimpiyat yapıldığı sanılıyorsada, kaç kez ve hangi
yıllarda yapıldığı , yönünde bir kayıt şu tarihe

 kadar bulunamamıştır.

                                                                                                                                                          

                                                                                                 
  Görüntü.arka plandaki Tiyatro yapısı.Bitişik  ön kısımdaki düzlük  Dünyanın ilk stadyumu.

Benzer yapı tarzının  başka örneği yok.

Первая трава мире суд, Aizanoi

Dünyanın ilk Çim sahası,..........

Bu alanda  MÖ 150 yılların

da futbol ve diğer spor faali

yetlerinin yapıldığı anlaşılıyor.

En çok madalya alan kent  Aizanoi

Olimpiyat

Madalya panosu

Tribün Duvarı ve Duvar üzerinde Sergilenen

Madalya yazıtları. Olimpiyatlarda başarılı olan Madalya

alan sporcular çok önemsenirdi.Dönüşlerinde büyük

Kutlamalar yapılırdı.Aizanoi esasen eğlenceyi çok

severdi har fırsatta eğlence yapılırdı.Olimpiyat

Kutlamaları Şarabın Su gibi içildiği,Aşkın çılgın

Ve taşkınlık derecede yaşandığı günlerdi.

 Anlatımlarımızda  ,Aizanoi de ilkler Diyoruz.

Diğer çağdaş kentler Savaş ve iç İsyanlarla

Boğuşurken Aizanoi barış içerisinde çok

mutlu yaşamış.Yemiş,içmiş ,spor,sanat,ti

yatro ,Eğlence.ve tabi Mimari yapılaşma.

Sosyal ,Kültürel ilerleme. ..Tabi hep böyle

gitmedi..ms 450 lerden sonra İç karışıklık

ve doğal olaylar AİZANOİ yi Helak etti.

İlk dönemlerde barışın verdiği rahatlık

Bir çok hususta Aizanoi, İLKLERİ gerçek

leştirdi.Çağdaş kentlere de öncülük ve  Proje

desteği vermiştir.Detayı ayrıca anlatılacak..

Spora dönelim: Sporun ilkel ,i olmaz aslında.

Kullanılan malzeme ve aletler ilkel olabilir                                

Oto kros

At arabası**********

Antik çağın ulaşım aracı***************




Araba yarışları (At arabası) Çağdaş Tüm

şehir devletlerinde yapıldığı gibi Aizanoi de

de yapılıyordu.  2  teker ,tek at..  2 teker

iki at.... 4 teker iki ve daha fazla at kulla

nılan araba çeşitleri vardı. Bunlar Düz ve

geniş alanda yapılan  yarışırdı . Aizanoi de

farklı bir araba yarışı yapılırdı.

   İLK  KROS Aizanoi de:   The first cross was made in Aizanoi.

 Aizanoi de At arabası yarışlarının sevilen spor olduğu ,kitlelerin ilgisini çektiğini biliyoruz

 Atların, Arabaya uyumluluğu. Gücü,Huy ve davranış , Ürkme,İrkilme gibi özellikleri

Çok önemlidir.   Arabayı,Huylu ve irkilen at Çekmez,Ürkek At Arabayı  devirir .Bu nedenle

Arabaya Koşulacak Atlarda bu olumsuz huyların olmaması  istenir. At ve Araba  birlikte

Pazarlanır. Alıcı taraf, Atlarda Huy araması yapar.Yani sürüş denemesi (Test) yapılır.

Bunun İçin Koşulu Arabaya binilir.En olumsuz   arazide  (dere -tepe -çamur -su birikintisi-

gölet)  Sürüş yapılır ,Ani hızlanış ve duruş.  Deneme ,30 dk. sürerdi. Bu sırada ahali

toplanır   seyrederdi..  İşte  bu test sürüşleri ,   AT ARABASI KROSUNU ,vede bugünün

oto krosunu tarif etmektedir.

İnsan taşıma arabası**









Yük taşıma arabası************




Araba Tekeri,..Aizanoi

4 tekerli At Arabası,    Aizanoi

Penkalas .Irmağının  Göllenmiş, çamurlu,engebeli kısımlarında Yapılan At arabası Krosları

Futbol dan sonra Halk tarafından sevilen spor,dalı idi.   AT ,çok kıymetliydi .Bugünün

Yarış  Atları  gibi. Aizanoi de  Üstünlüğü olan   1 ad  ,Atın  fiyatı  : 90 000. dinar ,

 yetişkin bir köle: 30 000 dinar.Demirci ustası yevmiyesi .50 dinar...10 ad zeytin  : 1 dinar

 Hesaplarsak:  Usta ,90000/50,eşittir 1800 yevmiye. yani demirci  usta yevmiyesi ile iyi

cins 1ad AT alabilmek için ,7 yıl 3 ay  çalışması gerekiyor. Mercedes, BMW  gibi. AT.

Vasıfsız ,sütçü beygiri tarifine uyan atlar çok ucuz olmalı.Aizanoi de At çoktu.60-70 bin ad.

Atlarda aranan vasıflar:Binek Atları,Rahvan olmalalı ,güçlü ,hızlı ve uysal. olmalı.Arabaya

koşulan atların Güçlü olması,Ürkek olmaması. Kros arabasını çeken Atlar,İrkilme ,ürkme

olmayacak .Güçlü olacaklar .     90 000 dinar ,borsanın tavan fiyatıdır.Günümüzde Oto

Fiyatlarındaki farkı inceleyin benzer fiyat farkı görülecektir.

Kıymetli 
ATLARR************************************************************************************************

AT ,90.000 dinar.
1.Kg Zeytin ,40 Dinar
1.kg zeytin  ,17 TL
1.kg zeytin   , 9.5  Dolar

 40 Dinar  = 9.5 dolar   ise,  90.000. 9,5/  40 = 21375  Dolar,  veya  38250 TL

Atın bugünkü değeri  :  21375   Dolar
...........            ........:  38250   TL              

Kısrak (dişi at) ve yavrusu( Tay)-Aizanoi

Rahvan At: Aizanoi de rahvan At ,Binek Atı olarak çok kıymetli idi.Rahvan Yarış Atı

en pahalı ( 90bin dinar)olanı. Arabaya Koşulan,(arabayı çeken) Yarış için alanlar pahalı,

Yük taşımada kullanılan daha ucuz.Çins kısrak ve Aygırlar pahalı.En ucuzu dişi(kısrak)

sütçü beygiri olmalı...

At günlük işlerde ulaşım vasıtası olarak her kesim tarafından kullanılırdı. Zengin ve Yöne

tici sıfın kızları Tek At iki tekerli spor araba veya Rahvan binek Atı kullanırlardı.delikan

lılar Ata binerlerdi.Üst sınıf Dört teker İki ve Dört atlı arabaya binerdi.

Tekerlek ve kullanımı-Araba ,kağnı ve diğer araçlarda kullanımı MÖ 3000 lerde

Başlamıştır. Aizanoi -Çavdarhisar'daki Önceki medeniyet MÖ 3000 lerde  yaşamış

Bu medeniyet Mermeri işlemiş ,sütun ve diğer yapı malzemesi blok mermer kullanmış.

Peki Günümüzden 5000 yıl önce bu ağır sütunları ve blok mermerleri nasıl taşımış.

Belkide tekerlek ve araba kullanmış olmalılar. Mermeri işleyen ,Belli milimetrik ölçü

ye uygun şekil verebilen insanların teker ve araba yapması mümkün görülmeli. Esasen

Akıl ve Zeka ,zamanla ilerleyen birşey olmasa gerek. 5 bin sene önceki insanın zekası

ile bu günün insanın  zeka seviyesi aynı veya çok yakın olmalı.Tıpkı Kol ,Kas gücü

Gibi. Bazı doğal yeteneklerde zamana bağlı iyileşme ilerleme olmuyor.   Mesela Heykel

traşlıkta. 2 bin sene önceki heykeller bunun kanıtı. Zamanla artan Bilgi seviyesidir.

O bakımdan 5 bin yıl önce yaşamış insanların yaptığı ve günümüze ulaşan yapı kalın

tılarından ve diğer buluntulardan onların zeka düzeyi ve yetenekleri  hakkında bir

kanaat edinmek mümkün.Burada şu husus iyi ayıt edilmeli.İnsanlar Toplucu Şehir

veya dağınık olarak küçük yerlerde mi yaşıyorlar? Küçük ve dağınık yaşayan

İnsanlar hep aynı düzeyde kalmışlar.İlerleme çok çok az olmuş.Esas ilerleme

Büyük Topluluklarda ,Büyük şehirlerde olmuş.Sebebi çok.En önemli  sebebi ise:

 1-Ekonomik:    Zeka ürünü,her yenilik alıcı bulmuş .Para  getirmiş.

 2-Zeka ürünleri biri birinden etkilenmiş daha iyisi ortaya çıkmış

 3-İdari yapı.. Eğitim ve Bilgi depolama işi yapmış

 Bu ve buna benzer nedenler Gelişimi sağlamıştır.Geçmişten Günümüze

Yeni olan her şey Büyük yerleşim merkezlerinden çıkmıştır. Antik çağda da

 Yeni olan her şey  Kentliler tarafından yapılmıştır.

             Sütunlu Cadde. Uzunluğu 470m

Yanda Eski medeniyete (mö 3000) ait yapı

malzeme kalıntıları kullanılarak Aizanoi lilerin

Yaptığı Bir cadde ve çarşı görülüyor. Sütunlu

cadde denilen ve tören alanı olarak kullanılmış

olan bu kısım,Borsa binasının (Dünyanın ilk Borsası)

60m ilerisinde yer almaktadır.Bu yapı elemanları

Yani mermer sütun ve diğerleri 5 bin yıl öncesine

ait.Bazı hesaplama yöntemleri,Mermerin milimetrik                                                           

olarak şekillendirilmesi,süsleme yapılması, taşınması

Yerine konulması muazzam işler.Anlaşılıyor ki  bu yö

rede yaşayan ilk medeniyet tekerleği ve  arabayı bili

yor ve kullanıyordu..

Aizanoi Antik kenti gezilip görülmesi gereken bir yer

Özelikle görmesi gerekenler:

 1.Arkeoloji öğrenimi yapanlar

 2-Şehir plancıları

 3-Mimarlar--İç mimarlar-peyzaj..

 4-inşaat müh.eğitimi alanlar.

 5- Heykeltraşlar.

  ve tüm Tarih ve Kültür tutkunları görmelidir.

Aizanoi Kentini biraz Kuş bakışı yapalım:

Şehrin ortasından Penkalas ırmağı geçmektedir.Irmak Ğ.Batıdan gelip,K.Doğu yönüne akmaktadır.

Biz, K Doğu yönünden  suyun geliş yönüne;

 ilerleyelim:   İlk olarak nehrin  iki kenarındaki  Rıhtım yapısını

                    Göreceğiz. Kesme taş bloklardan oluşan set . Sel suları kanalize edilmiş.

İlerleyelim:  İlk Ahşap Köprü Karşımıza Çıkıyor.Çam,Ardıç,Meşe ,kestane ağacı kullanılarak

                  Yapılmış olan köprüden At Arabası Geçebilecek genişlikte (,2.5m) 1950-60 lı

                   Yıllara kadar kullanılmıştır.

İlerleyelim: Bir Körü daha. Bu köprü dar,90cm.Ahşap imalat. Yaya geçişi ve Su kanalı geçirmek

                  için yapılmış.

Burada duralım:  Önce Sola bakalım.Göreceğimiz Mozaikli  Hamam.

Mozaikli Hamam zemin süslemesine ait  resim...Aizanoi

(Adam bir kadını Yakalamak istiyor,Kadın sağ eliyle suvun

ma yapıyor.İkiside Üryan,Anlaşılyor ki nazlanıyor. Aksi

halde o kılıkta orada aradığın ne?)

Durduğumuz noktadan bu sefer sağa bakalım.Göreceğimiz Tiyatro,Stadyum ,hamam

ve bitişik spor Akademis

( Aizanoi)

  Aizanoi,

  Tiyatro seyirci oturma bölümünden bir görünüm .................

Aizanoi

Stadyum giriş  bölümünden bir görünüm..................................

Sağda diğer bir yapı,Hamam ve Spor Akademisi Binaları......

Tekrar İlerleyelim: Karşımızda Mermer köprü. Canlı,

faal .Hala hizmet veriyor. Üzerinden otomobilinizle  geçiniz. 
Aizanoi

 Mermer Köprünün bir görünümü.........

Tapınak     ........






Köprünün Sağına 250-300m kadar yürüyelim. Dev tapınağın

Yani Dünyada bir benzeri  bulunmayan Zeus tapınağının

Yanındayız.Günümüze ulaşmış Görkemli yapı sizi çok etki

leyecektir. *Dünyanın en iyi korunmuş Antik Tapınağı *,

 olarak ifade edilmesini hak vereceksiniz.

 Hemen yakınında Aizanoi Senato binası..

 Aizanoi Şehir Meclis Binası

PARLEMENTO*****************

En Görkemli,

En sağlam Antik Tapınaktan veParlemento
yapılarından  Görünümler

Aizanoi ..............................................................

 Tekrar Mermer Köprüye ,Irmak kenarına gelelim:

 Sağa-sola bakalım.Sağda İlk pazar yeri alanı  ( Zemini mer

mer kaplı ,havuzlarla bezenmiş bu kısım toprak altındadır)

 Sola bakalım.Uzanıp giden Sütunlu cadde. nehrin iki yakasında

Kafeler,Şarap evleri,Aşk evleri sıralanmış.(Ancak bunlardan

iz çok az)

 Biraz  daha ilerleyelim ve sola bakalım.Sütunlu cadde ve Butik

Dükkanlar ve Pasaj giriş kapısı. Ve Borsa binası. Bu yapı

*Dünyanın ilk borsa binası* olarak anılmaktadır.İddia eddia

rum başka benzeri yoktur.

Aizanoi,

Dünyanın ilk borsasından bir görünüm.....................................

Pazarda

Her tür mal bulunuyordu

ASLAN--KAPLAN















Borsa fiyat listesinde aslan ve
kaplan fiyatı bile bulunuyor


Aizanoi,

Borsa binası, Irmağın ve Üzerindeki ikinci mermer

Köprünün 50m solunda.Yani hemen yanıbaşımızda

İkinci Mermer köprü. Köprü ayakta ,canlı hala hiz

met veriyor. Irmak iki kenarında Rıhtım ,taşkın setleri

devam ediyor..

Restaurantlar
Birinci -ve  İkinci Köprüler arası 300m. Bu kısımlar

Ticaret merkezi.tapınağa yakın olan kısımlarda daya

nıklı tüketim malları ,emtia satış yerleri,Lokantalar

şarap evi,Aşk evleri ve öteki mekanlar bulunuyordu.

RESTAURANT  *******************************************

Diğer  tarafta yani borsa binasının olduğu kısım,Gıda pazarı

idi.Burada,Peynirden Tahıla,şaraba et-tavuk herşey bulunur

Fiyat artışı olmazdı.Herşey Borsanın kontrolünde idi.

Üstü kapalı Pasaj ve dükkanlar sıralanıyordu.Bunların

Çoğu süs eşyası ve takı satan butiklerdi. Buradada Pen

kalas nehri kenarında mekanlar ve yürüme alanı bulunuyordu.

Aizanoi Kentinin Krokisi..............................

Aizanoi,

En görkemli antik kent.

Dünyanın  en zarif antik kenti

Kroki de görüldüğü gibi, şehrin ortasında,

Bir Nehir Muntazam Kesme taşlarla kanalize edilmiş.Muntazam mermer köprülerle

geçilmiş,Her iki yakasına mermer binalar,tapınaklar ,tiyatro,stadyum,hamamlar,çarşı

lar ,pazar yerleri ,borsa binası,yürüme yolları, sıralanmış butik dükkanları,Kafe-bar

ları ,süs havuzları ... Ve bütün bu yapılar Parlak mermer.şahane mozaik işleme süper lüks
 Tam bir Tablo...

Bu tabloyu Tasarlayan ,tasarımcılara ,
Gerçekleştirenlere Saygı Sunuyorum.

*******

Bu sitede Bilgiler devamlı yenileniyor,ilave yapılıyor

Bir sefer okumuştum demeyiniz. Aralara yeni bilgiler

ilave ediliyor resimler konuluyor. Tekrar okuduğunuzda

yeni bilgiler bulacaksınız.

Geçmiş zamana ait bilgilerin en güvenileni tabiki yazılı

belgelerdir. Çeşitli nedenlerle arşiv bilgileri günümüze

ulaşmamaktadır.Ancak Sözlü anlatım dilden dile Kulak

tan kulağa günümüze gelmiştir.Ve sağlam kaynak sayılmalıdır.

 Dilden-dile bilgi ulaşımı ,Teknolojinin-Ulaşım,İletişim olarak

Geliştiği ve Köylere kadar girdiği 1940-50 li yıllardan sonra

Kaybolmağa başlamıştır.Teknoloji Kültür Harmanlaması

Yapmış Örf ve Adetler karmankarışık olmuş, Binlerce yıl

hiç değişmeden sürdürülen yaşam biçimi hızla değişmiş,

Gelişen Toplumların Sözlü anlatım yolu ile Geçmiş  ile

Olan bağı kopmuştur. Uyarsa Bir Örnek:

TV de Moldova-Gagavuz,Gökoğuz bölgesinde Köy yaşamını

anlatan bir proğram.Köylü kadın anlatıyor ,Konuşuyor.Ekmek

Pişiriyor.Dili Türkçe.Şive ve kullanılan kelimeler Türkiye Köy

Şivesi,kelimesi,tarzı .Bir çok davranış benzeşiyor. Anadoludaki

Türklerle Gagavuz Türkleri 1000 yıl önce Orta asyada ki

Yurtlarından ayrılmışlar.Farklı bölge ve kültürlerle iç içe

Yaşamışlar ve bin yıl Türk Kültürünü en ince ayrıntısına

kadar korumuşlar. Dikkat edilirse Bu benzerlik,Anadolu

Köy Kadını ile Gagavuz Köy kadını arasındaki benzerliktir.

Gelişmiş Şehirlerde yaşayanlarda bu benzerlik yoktur. Buradan

Şu netice çıkıyor.Gelişmenin olmadığı geçmiş yıllarda ve toplu

luklarda Dilden dile bilgi aktarımı güvenilebilir.Doğruluk payının

Yüksek olduğu kanaatine varabiliriz.

Bir Örnekleme.Dünyanı herhangi bir ülkesinde,Amerika,Rusya,

Türkiye ,İki şehir , Bu iki Şehir 2011 yılı yani bu yıllarda yok ol

maya başlasa ve birkaç yıl sonra tamamen  yok olmuş olsun.

 Uzun yıllar sora ,mesela    4011 yıllarına gelinsin. Bu şehirlere

Giden uzmanlar incelemelerde bulunsun .A şehri ve B şehrinde

Benzer yapılar ,Tiyatro ,sinema,Dükkan va AVM ler İbadet yerleri

Stadyum ve diğer yapılar Bulunsun. A.şehrinde mimari yapılara ileveten

bazı konularda yazılı anlatım,bege bulunsun.Bu belgeler Spor oyunları,

Tiyatro ve eylence ve diğer konuları anlatıyor olsun. Mesela Futbol maçlarına ve işe

Özel araçları,Minibüs ,Otobüs ile gidilirdi ifadesi belgelerde yazılıyor olsun. A şehri,

İçin elde edilen bu bilgiler B şehri için de aynen geçerli olmazmı. Olur. Günümüz

de Dünya şehirlerinde, her konuda,spor eylence ve diğer konularda tam bir

benzerlik var.Netice Çağdaş Antik kent Halkının Günlük yaşamı ,Tüketim

Eylence ve diğer davranışlarının benzeştiğini doğal kabul edersek,mevcut yazılı bil

gilerin ışığında değerlendirme yapmak ve  bu bilgilerin aynı çağlarda, idari ve coğrafya

 olarak yakınlığı olan tüm Şehir Devletleri  için geçerli olacağı kabul edilmelidir.

Her konuda Yazılı belge aramaya gerek olmamalı

Mesela Ağır mermer bloklar ve sütunların nakli uzman işi.

Mermer işleme Heykel uzman işi,Buradan hareketle,Aizanoi de

 iyi Mühendis ve heykeltraşlar  vardı denilemezmi? denilir.

Mesela Aizanoi de Kadın -erkek birlikteliği konusunda  Günümüze

kadar gelen heykeller bir fikir veremezmi? verir.

Mesela .Aizanoi li kızların Saçları Dalgalı idi,Veya Dalgalı saç modası

vardı denilemezmi? Denilir. Kadın heykelleri dalgalı saçlı. Buna benzer

 örnek çok .

Dalgalı Saç Modası

Aizanoi

 Heykelde Dalgalı saç modeli görülmektedir.

 Bu Kadın Büstü ,Tapınağın üst kısmına

Akroter (süs) olarak konulmuştur.

Aizanoi kızlarının,

Nekadar bakımlı ve süslü olduğu ,iyi

beslenmiş , endişeden uzak,güvenli bir

Yüz ifadesi görülmektedir.Saçların muntazam

kıvrımı iyi bir kuaförlük eseri olmalı. Gerdan

Dekoltesi mütenasip.

Aizanoi terzileri,

Elbisesi iyi bir terzi ve stilist eseri olmalı

çak zarif.Bu büst Geneli yansıtıyor olmalı,

Bilinen bir şahsa veya bir Tanrıçaya ait değil.

Güzel Bir Aizanoi kızı...................

Aizanoi Güzeli

Aizanoi girls

AİZANOİ'de defile
Sütunlu cadde de defile ve moda günleri yapılırdı.Bu alan kısmı saçaklı
yağmur ve güneşten koruyan açık pasaj şeklinde yapılardan oluşuyordu.
Yerli kadınların yazlık kıyafetlerinin tanıtıldığı bu etkinlikler şova dönüşür
Bira tüketimi hat safhaya çıkardı.Sunumlar Aizanoi'li mankenler yapardı.
Yaz sonunda Erkek mankenler tarafından deri ve yün kışlıklar tanıtılırdı.
İhraçatı yapılan bu malların tanıtımına yabancı alıcılar ilgi gösterirdi..
Deri palto ve Kapişonlu giysilere talep çok olurdu.






Aizanoi hamamları,

Aizanoi spor akademisi,

Hamam ve Bitişik Spor Akademisi:

Aizanoi de 2 Ad.Lüks Hamam vardır.

Resimde Görülen Hamam,Hem spor

Akademisine hemde belli zamanlarda

halka açık olurdu.Bu hamam pahalı

değildi.Özel hizmet birimleri yoktu.

Diğer Hamam,* Mozaikli hamam*

olarak anılır.Lüks bir Hamamdı.Yer

ve Duvarlar nadide Mozaik tablo ve

Süslemelerle kaplı idi. Bü güzellikler

den günümüze kalan kısımları yerinde

Görebilirsiniz.

 Aizanoi de,

Mozaikli hamam Herkese açık değildi.

Ayrıcalığı olanlar girebilirdi.Fiyatı paha

lı idi.Karma bir yerdi .Kadın -erkek birlik

te girilirdi. Yıkanma bölümleri Günümüz

Saunaları gibi idi,üç bölüm. El,Ayak.bakım

yerleri   ve Güzellik salonu bulunuyordu. Bu

hizmetler esnasında Sohbet edilir,İş ve siyaset           

konuşulurdu.Sıçak-Soğuk içki servisi yapılır

Lezzetli Aizanoi  Şarabı içilirdi.

Aizanoi Pagan kültürü ve inancına göre

yaşayan bir şehir devleti. Cinsellikte tam bir

 serbesti vardı.Günümüzde Üstsüz Plajlarda

Etkileşim neyse Aizanoi de de aynı durum.

Beraber ,yan yana olmaktan fazlaca etkilen

medikleri anlaşılıyor.Zaten Güzellik için kadın

lar Penkalas Irmağında Yıkanırlardı. Daha önce

Su Perisi Erato'nun ırmak kenarında yıkanma

yeri olduğundan bahsetmiştik. Bu yaşam tarzının

Aizanoi için çok normal olması gerekiyor.

Nedenmi,?

Aizanoi de,

Saklı gizli yoktu.Bu gün yadırganaçak  bazı dav

ranışlar ya örf-adet yada dinsel  tören.ibadet

olarak algınırdı ,Mesela,

Aizanoi de,

***Erkeklik Organı Kutsal sayılırdı

Cinsel organ Loş yerlerde ve özel olarak inşa edilen

Tünellerde Sergilenirdi.,Aizanoi de *Aşk Tüneli* diye-

bileceğimiz tünel bulunmaktadır.Zeus Tapınağı düzlüğü

nün Doğu yönündeki köşesinin 30m yakınında Tünel

girişi bulunmuştur.Burası Kuzeydeki mermer Köp

rüye 200m . Bu Tünel Çılgın Partilerin Çılgınlıkların

sapkınlığa dönüştüğü yer olmalı.......

 Aizanoi de,

 Mozaikli hamamda Çıblak bir Erkek,Yarı üryan

Ğüzel kadını yakalamak için çalışırken resmedil

miş. Bu  resim ne anlatıyor?.

( Bu sapkınlıklar konusu daha sonra anlatılacak,)

Yukarıda Nedenmi? demiştik sanırım anlaşılmıştır.

****Aizanoi de barlar sokağı,

Tünel ile Mermer Köprü (kuzey) Cevresi için

Günümüz* Barlar Sokağı* benzetmesi yapılabilir.

Mermer Köprü ve Penkalas ırmağı batısında

Nehir kenarında çok sayıda Şarap kafeleri ve

Eylence mekanları bulunuyordu. Bu müzikhol-

lerde çılgın partiler verilirdi.Kadınlarların bu ey-

lencelerine sonraki yıllar Erkeklerde katıldılar.

ve karma eylenceler vur-patlasın noktalarına

ulaşırdı.

Çılgınınlık.taşkınlık ileri
safhada   ************************

Şarap içip kendinden geçen kadınlar

adeta dağıtır,Çalar söyler dans eder kendilerinden geçerlerdi.

Aizanoi de Eylence-İbadet,Tapınma  iç içe girmişti.Şarap içilmesi

Eylence, İbadet gibi algılanırdı.- Bira Hariç-Şarap Tanrısını Memnun etmek

için Aşırı derecede şarap içimesi ibadet sayılırdı. Bunun için

her fırsat değerlendirilirdi. Sık sık kutlama günleri yaratılır eylen-

ceye gerekçe bulunurdu.Çılgın dans ve eylence Kafelerden, çıkar

Karanlık Tünellerde  devam ederdi.
Bura da BİRA dan bahsedecek olursak
Bira özel içecek grubundandı.Şarap gibi Kutsal içecek değildi Ancak Aizanoi
Birası çok lezzetli idi.Aizanoi-Çavdarhisar ovasında yetiştirilen İki sıralı beyaz
Arpanın Birası Çok kaliteli idi.Soğuk içecek olarak çok Tüketilen Aizanoi
birasının Kutsiyeti yoktu.

BEER
ПИВО
Biranın ham maddesi,  ARPA

ARPA Bitkisi.

ARPA  KAHVESİ
Bira dini törenlerde içilmezdi.Ucuz Sıcak içecek
olarak Aizanoi de Arpa kahvesi içilirdi.Kaderin cilvesi Aizanoi den Çavdarhisar'a
yüzlerce yıl sonra -1900-yılarında Kahve bulamayan yoksulların Nohut kahvesi
 İçtiği anlatılır..İki mermer köprü arasında Penkalas Irmağı (Bedir Çayı) kıyısında
Balık lokantaları vardı.Nehirde 30-40 çeşit balık ve su mahsulü olduğu rivayet ediliyor.
Kuzu ve Av eti satan lokanta ve hazır yiyecek satan dükkanlar sıralanıyordu. Günü
müzde Fast-Fout denilen hızlı yiyecek içecek servisi yapılıyordu.120 bin nüfuslu yerde
İnsanlar sürekli hareket halinde olmalı.Topluca Yapılan Tapınma ,Tiyatro ,Stadyum ve 
At araba yarışları sırasında işte bu hızlı yemek servisleri yapılıyor kalabalıkların yiyecek
içecek ihtiyacı karşılanıyordu.Yani İlk fast-foot nerde başladı diye sorulsa Aizanoi'de diyebili

                                                                                                                                                                     

tunnel of love

туннель любви

Aşk Tüneli


Aizanoi de, *Değirmenin suyu * Yani bu Tüketim para

ile olur .Para nereden geliyor denilebilir.

Fikir jimnastiği yapalım.

Aizanoi de 100-120 bin kişi yaşıyor .

10 bin kişi zengin ( Toprak Ağası-Tüccar-yetkili-sanat,spor adamı ve diğer)

 60 bin Orta sınıf ( Esnaf--zanaatkar-Eğitimci- Kalifiye elemanlar)

   5 bin az gelirliler.

30 bin kadar köle.

Tablo ortalama bu.***

...............................................................
.(İşte Şarap yapılmak üzere hazırlanmış ÜZÜM....Aizanoi)....виноград

grape.............

Üzüm Figürü 2 bin yıl önce yapılmış.Şu zera

fete bakınız.Sapa sağlam günümüze ulaşmış.

Üzümün Aizanoi için önenemini anlatıyor.....

...................................................................

***
Yani 30 bin çalışan ,Çalışmak zorunda olan  kol gücü var.

Üstelik karın tokluğuna.Toprak verimli ,Adam boyu Buğday-Arpa. diğer mahsül.Ürün bol.

 Üzüm üretimi  ve yerli  şarap imalatı  bol. Koyun Sürüleri 100 binlerce.

 Zenginlik var. Aizanoi de köleler bile mutlu yaşamışlar ki hiç isyan olmamış.

Yani değirmenin suyu buradan geliyormuş........

Zengin 10 bin  kiş demiştik.Çocuk ve Yaşlıları çıkarırsak Yaklaşık 5 bin kişi

Genç-ortayaş insan var demektir.

60 bin kişilik orta sınıftan  10-15 bin kişi buna dahil olursa  20 bin kişi oluyor.

Yani Aizanoi de en az 20 bin kişi ,Tiyatro,Stadyum ,Müzikhol,Şarap kafeye

Gidebilme imkanına sahipmiş. Zaten Tiyatro ve Stadyum 20 bin kişilik değil mi.

Bu kadar insanın olduğu yerde Taşkın -sapkın ( Tabi bize göre sapkınlık)  Davranış

Yapma imkanını bulan insanların olması mümkün değil mi? . Mümkün.

Özet : KÖLELER ÇALIŞMIŞ; ÜRETMİŞ   ^ ASİLLER ^  TÜKETMİŞ......

*******************************************************************************************************

Aizanoi'de EĞİTİM, ÖĞRETİM;

Aizanoi Okulları,

Aizanoi'de Öğretmen

Aizanoi' de public school

государственные школы

Aizanoi'de Okul ve öğretmene önem verilmiştir.
 Nasıl mı  bir fikir jimnastiği yapalım.

Aizanoi borsası fiyat listesinde,Öğretmenlik ücreti-Her bir öğrenci için  200  dinar,

Öğretmenin ( Günümüzdeki gibi 60 öğr değil)   20 öğrencisi  olsa , aylık geliri 4 bin
Dinar eder.kıyaslama yapalım
Araba ustası  ve demirci ustaları ,yevmiye 50 dinar. aylık eder 1.500 dinar
Amele( İşçi) gündeliği 25 dinar .aylık eder 750 dinar.

Bir Eğitimcinin ,İşçinin  ,5.3 katı,Ustanın ise,2.66 katı ücret elde ettiğini görüyoruz.

Burada şu husus ortaya çıkıyor.Aizanoi'de Öğretmenlik en önemli  ve saygın meslek-
lerden biridir. Öğretmenlik ücreti öğrenci başına alınmaktadır( Bu ifadeler  Borsa fiyat
listesinde yazılıdır.Gelip yerinde görebilirsiniz).Buradan anlaşıyor ki Aizanoi'de Okul
ve eğitim Paralıymış.Yani Okumak-Eğitim almak istiyorsan kolejlere gideceksin.
Küçük çocuklar 7 yaş altı için eve Eğitimci,dadı,süt anne getirmek ,Zengin 
ailelerin sıkça yaptığı bir eğitim yöntemi idi. 7-8 yaş üstü  çocukların gide
bileceği kolejlerde ,Her öğrenci Okuma-yazma öğretilirdi. Parsı olana
Matematik,edebiyat,Müzik,şiir öğretilirdi.Beden eğitimi, spor ve Beden-
sel yapının güçlenmesine yönelik çalışmalar özellikle erkek öğrenciler için 
zorunlu gibiydi Bu işi eli sopalı Paidatribes  adı verilen hocalar yaptırırdı
Kız öğrenciler özellikle ev işleri, dikiş nakış, süsleme, yemek  okuma-
yazma ve diğer konularda eğitilirdi. Erkekler Üniversiteye giderlerdi.
 zenginlerin kızlarından da üniversiteye giden olurdu.

Üniversite Binası spor alanı

Spor Akademisi yapı birimleri

спортивная школа

первый спортивный в мире школа

Aizanoi üniversitesi:

Aizanoi spor akademisi
Aizanoi'li Mimarlar,
Kolejlerde genel bir eğitim almış Aizanoi'li gençler, Yüksek öğrenim
ve branşlaşmak için Üniversitelerin muhtelif bölümlerine gider mes-
lek diploması alırlardı. En geçerli meslek,Öğretmenlik, Mimarlık ve
 mühendislik, Tıp,  Hukuk ve spor hocalığı. Bu meslekler ve meslek
Mensupları iyi para kazanır ve itibar görürlerdi. Aizanoi'de ,Sağlık,
Hukuk ve diğer mesleklerin seviyesini değerlendirebileceğimiz  veri
yok .Ancak Mimarlık,mühendislik konusunda  değerlendirme ,seviye 
tespiti yapabiliriz. Zira Eserleri günümüze ulaşmış halan kullanılır
durumda olanları( Köprüler ve Taşkın barajı gibi)   var.Aizanoi' deki
Mimari yapılar ve süsleme ve heykeller ,Mimarlık Heykeltıraşlık ve
Mermer yontu işleri konusunda ileri seviyede olduklarının en önemli
delili olmalı. Genel olarak Güzel sanatlar alanında çok ileri seviyede
yetişmiş uzmanların olduğu anlaşılıyor.Bu alanda yapılmış olan Tüm 
yapı ve diğer mermer işlemelerde bilimsel çalışmayı görüyoruz. hiç
gelişi güzel ,kuralsız ölçüsüz iş yapılmamış.Her iş ölçülü, planlı bir
şekilde yapılmış.Muntazam,Düzgün ve Altın Orana uygunluk  var.
Aizanoi'de  Tapınak,Tiyatro-Stadyum gibi bazı yapıların Çağdaşı
Diğer kentlerden önce yapılmış olması,Mimarlık ve benzeri uzman
ların  Öncülerinin de Aizanoi'liler olduğu kanaatini doğuruyor. Bu
Kanaatle Aizanoi üniversitesinden iyi mimar ve diğer uzmanların
yetişmiş olduğunu söyleyebiliriz. Bu tespitimizi  doğrulayan yapı
ve eserleri görmeniz için Aizanoi'ye ziyaret etmelisiniz. Ziyaret ede-
miyorsanız  verilen resileri incelemeniz faydalı olur.

Aizanoi'li  MÜHENDİSLER.

 Muhteşem Aizanoi Kentinin Bazı yapılarının Halen ayakta sağlam
olarak duruyor olması,  bazılarının hala kullanılıyor vede uzun yıllar
kullanılabilecek sağlamlıkta olmaları sanırım Mühendislerin bilgisini
anlatmaya yetecektir. Mühendislik Eğitiminin üstünlüğü ,Matematik
Bilgisinin iyi bilinmesinin sonucu.Zira öğrenciler temel eğitim veren
Kolejlerde En önemli ders Matematik -Geometri  üzerinde durulur
İyi öğretmenler bu özel-paralı kolejlerde çalışırdı. Öğrenciler zengin
Ailelerin çocukları idi.Günümüze yazılı belge kalmamış olsa da
Yapılan bina ve köprüler birer belge-bilgi kaynağı olarak orada , .
Aizanoi'de duruyor. Aizanoi'li mühendisler, Moment ,Kaldıraç
 Atalet ,Kopma ,Cer,Seğim, bası kuvveti, Statik hesaplamalar
konusunu iyi biliyor olmalılar.Aksi halda devasa yapıları yapmak,
sütunları  dikmek  mümkün olmazdı. Hidrodinamik bilgisi ,Akış
kanların Davranışı konusunda bilgi sahibi Mühendisler olmasalardı 
penkalas ırmağının ıslahı yapılamazdı.İkisi Büyük ve mermer olmak
üzere 7 ad köprü yapılmış.Mermer köprüler hala Tır kamyonlarına
 bile geçit veriyor. Bir de Köprü-Taşkın önleme barajı var. Muazzam
 bir yapı.Bu Su tutar köprünün düşünülmesi ve yapılabilmesi için
Mühendislerin .Akışkanların basıncı,hızı.ivmesi konularında bilgili
olmalarının bir göstergesidir  diye düşünüyorum. Bu Baraj-Köprü
Yani Su Tutar.Kendisini dahi SEL-Baskın su dan korumak üzere 

Emniyet Kapağı veya Savak yapılmak suretiyle % 10 luk ilave
Akış Kanalı yapılmış. Açıklaması şu: SEl suları Şehir içerisindeki
Geçişinde Rıhtım Taşları ile kanalize edilmiş .Bu kanaldan taşma
dan geçebilecek Su, baraj-Köprü kemerinde Kontrol edilmiş.Ançak
hesap hata payı olup Fazla Su Barajdan taşar ve üstten aşınma ve
yırtılma meydana gelirse, barajın çökebileceği ihtimali düşünülmüş
olmalı ki emniyet kanalı yapılmış. Beklenenin üzerinde Sel suları
Oluşması halinde Kapak açılarak %10 luk ilave kapasite de devre
ye alınmak suretiyle koruma yapıldığı anlaşılıyor. 

 Baraj-Köprünün,Yani taşkın bariyeri, h= 15m

 Sıfırlama Kotu  mesafesi 1600 m

 Alanın  eni   400m ort

 su kaplama alanı  640.000 m2

 Tutulan SU miktarı  = 1600.15.400 = 9.600.000 m3

Bu hesaplama Sel sularının 6-7 saat devamla ve 100 m

Dere yatağından 4m yüksekliğinde akması halinde

baraj kapasitesine ulaşılıyor.Gelen Suyun bir kısmı

Zaten akıp gidiyor. Akıp giden SEL suyu Aizanoi'ye ula

şana kadar küçük derelerden su alıyor. Aizanoi Köprüle

rinden Geçen en yüksek  su miktarı ortalama 20m3/ sn

olmaktadır ki  Taşkın olayı yaşanmıyor.

Antik Baraj...Aizanoi

Dünyanın İlk Barajı

İlk Baraj-Köprü

 Dünyadaki İlk taşkın önleme barajı

Bedir deresi Kemer köprüsü

Penkalas Irmağı ,Baraj-Köprü

PARANTEZ

******************************

Bu eşsiz Baraj-Köprü Yıkılmak üzere .Can çekişiyor.Resimde görülüyor.ırmak sağ kısmında

toprak hizasından 1m üste bakınız bir gedik açılmış .Ana taşıyıcı kemer kısmı kilit taşlarında

açılmalar görülüyor. Diğer tarafta Doğu yönünde üst bölüm tamamen yıkılmış ve gedik vermiş.

Köprü başka yapıya benzemez

Yıkılma, gedik bir kere açılırsa

devamı çabuk gelir.Hasılı bu

eşsiz eser mutlaka onarılmalı

ve sağlam şekilde geleceğe

taşınmalıdır.2012 kazı proğra-

mına  alınmalıdır.Bu köprünün

kurtarılması tiyatro giriş yolu

kazısından daha önemli olmalı.

İlaveten: Aizanoi de en öemli

yapı TAPINAK tır. Aizanoi'nin

lokomatifi gibidir.Bu bakımdan

Onarım önceliği Tapınak olmalı

dır.Eksik 5.ad sütun yerine konul

malıdır.Kuzey köşede bulunan Sü-

tunun kaidesinin altındaki dolgu

zayıflamış,iyileştirilmesi gerekiyor.

(resim veremiyorum.en kısa zamanda

aizanoi 'ye ziyarette bulunacağım,

Bol fotoğraf çekip bu sitede sizlere

sunacağım)

Aizanoi'de,

 Başka Bir Mühendislik  örneği. Devasa Sütunların Montajı.

Sütun Alt-orta kısmına ve Kaidenin Üst-orta kısmına  oyuk,

çukur açılmış. Bu çukurdan kaidenin dışına ince bir kanal

açılmış.Sütun kaideye yerleştirilmiş, İnce kanaldan Bu çukur

Kısma Kurşun Alaşımı Enjekte edilmiş. Bu uygulamayı

Kafalarının vicdanlarının İçindeki Deprem yönetmeliğine

Uyarak Bina Tapınak ,Sütunlar Çökmesin,yıkilmasın

diye yapmışlar diyorum, ve o insanlara  Hayranlığımı

ifade ediyorum.

 En önemli Mühendislik Becerisi Sütunların Nası dikildiği.

Araştırıyorum Kesin bilgi edinince bu satırlarda sizlere

iletilecektir, Sütun ve ağır blok mermerler.  Ağırlığı

 18 ton civarında.olan  Sütunların Taşınmasında Manda

Arabası Kullanıldığını söyleyebilirim. Uzun,Çok ve kalın

tekerli arabalara çok sayıda manda koşulmuş, Kölele

rinde yardımı ile   taşıma işlemi yapılmış. Yol boyunca

dere ,cay, ve diğer elverişsiz geçiş yerlerinde Özel yol,

yapılmış.Geçiş yerine RAY gibi  Ahşap imalat seyyar

 Büyük Kalaslar döşenmiş.Arabaların batağa  saplanması

nın bile hesabı yapılmış.Bütün bu işler tesadüfen ve o an 

yapılacak işler olmamalı.Önceden düşünülmüş ,hesaplan

mış, planlanmış olmalı. Kendi dönemi içerisinde  değerlen

dirme yapıldığında ,Aizanoi Teknik Üniversitesinin, Günü

müz Üniversitelerinden ileri olduğu söylenebilir.Bir fikir

verebilmesi için Sadece Tapınak yapımında kullanılan mermer

miktarının 5710 ton civarında olduğunun hesaplandığını 

belirtelim.Kent için kullanılan Mermer + Taş miktarının

ise ,80.000 ton mermer, 35.400 ton kaya yontu olmak

üzere toplam 115.400 ton cıvarında olması gerektiği 

mevcut görüntünün matematiksel neticesi olarak değer

lendirmek mümkündür.Hesaplanan bu miktarın diğişme

iltimali mutlaka vardır.henüz bilinmeyen çok şey var,

Bu miktara göre bir hesap yaparsak: Bu mermerlerin önce

maden olarak çıkarılması,Geniş alana dağıtılması,kalifiye

yontu usta ve araç gerecin yeteri kadar hazırlanması,Kaba iş

amelesinin temini(köleler dediğinizi duydum) çevre düzen ve

emniyetinin sağlanması,Yemek ve barınma temini Ve diğer

Hazırlıkların düşünülmesi ,Organizasyon.Bunlar daha hazırlık

 devresi görüldü gibi zor bir iş .Başarılmış .İmalat başlatalım.

Sanırım bir sütunun hazırlanması aylar almış olmalı.Burada

bir analiz yapmak isterdim ancak diğer yazacaklarıma zaman

kalmayacağını düşünerek Bütün bu işlerin 350 yıl sürmüş olduğunu

ifade ederek konuyu bitirelim.

Yontu ve Süsleme sanatı örneği.

Kalıp.--Şablon.Muntazam ve çok zarif.



MİMARLIK konusu, Eğitim artı  doğal yetenek gerektiren

bir meslek.Eğitim seviyesini değerlendirmek biraz zor

Fakat  Mimar ve Benzeri Süsleme,Kabartma,Heykel ve

benzeri işlerle ilgilenenlerin Üstünlükleri ortada. Tüm

Yapısal projeler,Yapı elemanları ve süslemeler incelendi-

ğinde Kaba,gelişi güzel bir imalat yok. Muntazam ,Uyumlu

Hamam zemini ----Mozaikli hamam

Dekorasyon sanatı örneği.

Estetik görülüyor. Ayrıca Aizanoi'li mimarlar sosyal konu

larda da bilgili olmalılar ki ,Mimari yapılarda bunu görmek

münkün.Örnek:Stadyum Binası. Stadyum Tribünleri karşı

lıklı  İki ayrı bölüm olarak yapılmış.Çünkü Günümüzde de

Olduğu gibi, Aizanoi 'de  Fenerbahçe-Beşiktaş Rekabeti 

benzeri rekabet varmış.  Burada Batı bölüm tribünler yeşil

renkler yani Üst sınıf mensuplarının, Doğu Tribünler  Mavi

renkli  halk sınıfının oturması için yapılmış. Tribünlerin 

İrtibatı yok. Bu uygulama ile,güvenlik ve her türlü olumsuz

 davranışların Önlenmesi  amaçlanmış.   Sanırım  bu İfade-

lerle Aizanoi mimarlarını anlatmış olduk.

Stadyum ,Özellikle araba yarışları için Değil Futbol için 

Yapılmıştır.Akıl var mantık var hangi stadyumda araba

yarışları yapılıyor?. Stadyum Araba yarışlarının ancak

bitiş ve tören yeri idi. Olimpiyatlar MÖ 700 lerde başlamış.

Atina ve Diğer antik kentlerde ilk olimpiyat MÖ 146 da baş

lamış,Sporu çok seven,Olimpiyatlara katılan  sayısız madalya

 kazanan Aizanoi'de yüzlerce yıl stad yapılmamış olsun,

Akıl mantık kabul etmiyor. Aizanoi stadının  yapımına 

MS 160 da başlanmış mış ve çok uzun sürede bitmiş mış

Eeee  sporcular Kendi kendilerine kırda bayırda spor yap

mışlar mı diyelim.Sporu teşvik eden Alkış nerde? seyirci

Stadyumu olmayan sporcuda heves olurmu.? Hayır! 

Yapılan değerlendirmeler Aizanoi de Stadyumun ilkel

 de olsa  MÖ 80 li  yıllarda yapılmış olduğunu  işaret edi

yor .,Futbol oyununun ise daha önceki yıllara ait vede 

daha çok köylülerin oynadığı bir oyun olduğu kanaatine

varıyoruz. Sanırım daha önceki satırlarda yazmıştım.

Tiyatro ve Stadyumun bulunduğu alan öncelikle spor

Futbol oynamak için yamaç kazılarak  seyircili saha

Oluşturulmuş .İki taraflı toprak yükseltiye Tahta oturma

lık yapılmış Tribün benzeri ilk yapı ortaya çıkmış.

Şehir meclisi binası

*****************************************

Şehir Meclisi binası

Duvar Yazıtı

Şehir meclisi karar örneği.Duvar yazıtı olarak günümüze ulaşmış.



HUKUK, 

ADALET  ( Hakim-Avukatlık)

Aizanoi 'de Hukuk ,Hukuk Öğrenimi ve Diğer konularda belge
bilgi yok gibi.Ama biz çalıştık -araştırdık azda olsa  MS 1.2.yy
lara  ait  bilgiye ulaştık.Hep örnekleme ve Fikir jimnastiği metodunu
 kullanıyoruz.Gene aynı metodu kullanalım. Büyük Aizanoi Tapınağı
İnşaatı yeterli para bulunamadığından yarım kalmış.Tapınma Yeri
Ve Hizmetleri için Arazi-Tarla iradından pay alınıyormuş. Bir çok
Kiracı kirayı ödememiş.İşler Karışmış Mahkemelik olmuş. Vali
ve öteki idareciler çözüm bulamamışlar.Çözüm Roma'ya kalmış.
İmparator Hadrianus Durama el koymuş.Aizanoili yönetici ve idareci 
kişilere çok kızmış.Etrafınızdaki küçük beldeler kira  sorunu çözüm
Bulmuşlar örnek alın diye talimat vermiş. Tapınak Duvarındaki 
yazıt bu ifadeleri içeriyor.Anlaşılıyor ki Aizanoi ' de idareciler
Hakimler ve  Kiyetaus  adındaki Aizanoi valisi vasat kişiler  olarak 
Değerlendirilebilir. Bu değerlendirme Hadrian ms117-138. Dönemindeki
Aizanoi yönetiçileri için geçerlidir.Daha sonra mutlaka iyi yönetiçiler 
gelmiş ki işler yoluna girmiş Aizanoi Görkemli bir kent olmuş.işte
Burada M. Apuleus Eurakles ismli bir bilge ortaya çıkıyor ve her işte görev aldığı ve Aizanoi için çok işler yaptığı görülüyor.Yani iyi idarecilirin olduğu dönemlerde var.


Yazılı direktif arazi anlaşmazlığının olduğunu anlatıyor.
    
    















Burada Arazi ve kira geliri Toplama işlerinin aksaklığı görülüyor,
Beceriksizlik var.Tabi bu yönetim zaafiyeti mi? yoksa  ne ? bilemi
yoruz. Ancak Zorba bir yönetim olmadığı,Kanaatine varabiliriz.
Şiddet yanlısı, adil olmayan bir  yönetim olsaydı  Gelirlerin
Toplanamaması söz konusu dahi olmazdı. Bu bilgilerle bir
değerlendirme yaparsak, Aizanoi'de hukuk varmış,Adalet
varmış diyebiliriz. Tabii davranış va anlayışı ifade ediyoruz,
Tabii meslek mensubu Hakimler ,avukatlar ve diğer Yönetim
ve idari meslek mensupları bulunuyordu. Aizanoi'de ,çağının
ihtiyaç duyduğu her mesleğin Elemanları bulunuyordu, O çağ
da branşlaşma pek olmadığından bazı meslek mensupları bir
çok işin Uzmanı sayılıyordu.Hekim,her hastalıkla ilgilenirdi
  Ziraat mühendisi,Tarım-Ziraat-hayvancılık her şeyden anlardı. 
Arazi Ölçümü ,sınır tespiti gibi işlere bakan Harita Mühendisi
vardı.Aizanoi de Tarla,Çayır,Otlak ve diğer alanların kullanımın
da sıkıntı olduğunu ihtilaftan anlıyoruz. Arazi sınır (An) kaymaları
olmuş.Kim ne kadar yer ekiyor veya otlak olarak kullanıyor  belli
olmaktan belkide kasıtlı olarak çıkarılmış.Bu Arazi karmaşasını
 Düzene sokma işinin,Topoğraf-Harita Mühendisi Herpes'e ihale
edildiği,Gerekli çalışmanın yapıldığı işlerin düzene sokulduğu,
Arazi vergi ve kira bedellerinin tespitinde esas alınacak Arazi 
ölçümlerinin sonuçlandığı anlaşılıyor. Nereden mi ?
Arazi vergilerinin Düzenli,adil olarak toplaması ve bu paralarla
Tapınak ve diğer işlerin yapılmış olmasından.

Mahkeme ve Avukatların en çok ilgilendiği Davalar Tarla sınırı
davaları ile Büyücülük davaları olduğu anlaşılıyor.Kendisi için
iyilik büyüleri yapıldığı gibi başkalarının zararı için de büyü
yaptırmak yaygındı.Dolayısı ile büyü ihtilafı ve davaları çok
olmalı.

Bu konuda ilave bilgiler kısa bir incelemeden sonra DEVAMI  V

 Sağlık Tanriçası..                                                                     

    Aizanoi'de sağlık,

    Aizanoi'de Hekimlik.

     Aizani,  Tıp alanında da iyi durumda idi .Hekimler

     Her türlü hastalıktan anlamak durumunda idiler.

    Zira branşlaşma yoktu. Belediye Hekimleri ve

    Serbest çalışan hekimler ,bilimsel yötemlerle

    Teşhis ve tadavi yapıyorlardı. sağlık alanında

     çalışma yapan    başka bir  gruplar, da vardı

     Bunlar Din uzmanları ,Kahinler ,Üfürükçüler,

     Hekimler genel olarak tüm hastalıklardan

    anlayacak şekilde eğitilmiş olmalılar ki her

    tür hatayı bakıyorlardı. Aizanoi'de şehir hasta

    nesi vardı.Şehrin Kuzeyinde yüksek bir tepenin

    Güney yamacında Şehir manzaralı    modern

    Aizanoi hastanesi bulunuyordu.Burada bilim

    sellik geçerli idi.Tapınak Çevresinde ise bilim

     dışı Tedavi yöntemleri uygulanıyordu.

     

O dönemde her türlü büyü,sihir,kehanet ve fala itibar edilirdi.Bu tür innanış
her çeşit hastalık için geçerli idi.Köpek ısırmasında  bile bu ilkel tedavi yönte-
mine başvurulurdu. Kehanet.fal Muska ve öteki yöntemler idareciler tarafından
da benimsenmişti.Bu tür konularda uzman yetiştirmek için okullar bile açılmıştı,

 Erkek Çocuk İçin Genital Bölgenin Isıtılması
 Doğum ve cinsiyet konularında,Akıl ve bilim dışı inanışlar  çok geçerli idi.
Babanın sol,tarafının kız, sağ tarafının ise  Erkek çocuk doğumunu  sağla-
yan sperm ürettiği sanılıyordu. Doğacak çocuğun Cinsiyetinin oluşumunda
Annenin davranışı da önemli ve belirleyici sayılırdı.Mesela Çocuğun erkek
olması istenirse ki özellikle istenirdi.Bunun için kadını Genital bölgesinin
Sıcak tutulması gerekli görülürdü.Aizanoi 'li zengin ve Soylu! kadınlar erkek
Çocuk doğurabilmek için bu yöntemleri uygulamak için Genç dişi kölelerin
yardımına ihtiyacı kaçınılmazdı.Zirza köle kız ısıtılmış tuğlayı bir beze sarar
Efendi! sine yani hanım ağaya tatbik ederdi.

Bilimsel Poliklinikler,

Özel Poliklinik ve serbest çalışan hekimler Daha çok Sütunlu cadde bulunuyordu.

Burada İç içe ve bitişik Dükkanlar muayenehane olarak düzenlenerek hasta ka-

bulü yapılıyordu.Küçük ve sathi operasyonların da yapıldığı bu muayenahanelerde

Pratisyen ve her hastalıktan anlayan! doktorlar çalışıyordu.Adı Hemşire olmasa bile

Doktorun bayan yardımcısı olurdu. Bu sağlık evlerinin müşterileri,Zenginler ve diğer

kişilerdi. Geniş halk grubu Aizanoi hastanesine giderdi.Sağlık hizmetlerinin iyi düzey

de olduğu söylenemez.Bir çok hastanın ( Mikrobik ve iç hastalıkları,Kalp-Beyin ve

diğer) Şifa bulması çok zordu.Basit vakalardan bile eks meydana gelirdi.Yaralanma,

.Kırık-çıkık ,Ağrı dindirme,Göz.ve harici hastalıklarda Şifa bulmak mümkündü.

İnsan ve hayvanlarda kırık konusu en iyi bilinen sağlık işi idi. Kırık bölgenin Alçıya

Alınması ilk kez aizanoi de yapılmıştır diyebiliriz. Kırık uzuv Kil-kırmızı toprak alaşı-

mı bir hamurla alçıya alınır ve bu şekilde iyileşmesi beklenirdi,Günümüzde bile ayak

Kırıklarında Alçılı ayakla yere basılamazdı.Aizanoi'de Gizli ayak veya topuk yapılırdı.

Alçılı ayağa basarak Yürümek mümkün olurdu.Alçılı bacak dıştan  dikine ikiye ayrıl

mış çizme şeklindeki ahşap imalat Taban alta gelecek şekilde giydirilir ve sabitlenir

Bu imalatın ayak basma seviyesinden 0.75 cm uzun olmasına dikkat edilir. 0.75 lik 

bu fazlalık yere  basma kısmıdır.Bu uygulama Küçük baş hayvanlara uygulanan bir

Yöntemdi.Hayvanlarda iyi netice alınması üzerine ,İnsanlara da uygulandı.

Bilim dışı tedavi: Bu tür uygulamalara itibar edenler Ekonomik durum ve eğitimi
yetersiz kişilerle çaresiz köleler idi.Sayıları genelin %60 ı kadar olmalı.zira köle
sayısı ve eğitimsizlerin oranı bu sayıya yakın olmalı.Yukarı ki bölümlerde bah-
setmiştik ,Kuşların hareketlerinden bile kehanet üretiliyordu.Antik çağ Hurafe-
leri,Üfürükçüleri,Büyücüleri ve öteki yetkisiz,bilgisiz kişilere itibar ediliyordu.
Akıl dışı bu yöntemin ,
Aizanoi'nin kalkınmasını tamamladığı ms 1. yy de Sağlık sigortası denilebilecek
uygulama başladığı,Topluca çalışanlara bu hakkın verildiği,ve çok  sayıdaki
 Hekimin Aizanoi şehir devletinin elemanı olarak çalıştığı Dönemlerde İlkel
ve büyücülüğe dayalı tedavi yönteminin azaldığı anlaşılıyor.




Özel Doktor muayenehane
 binası 

Diş polikliniği -Sütunlu cadde,Pasajında .


















Muayenehane ve Dükkanların
bulunduğu Sütunlu cadde pasajı.






DİŞ Hekimliği:
Aizanoi'de diş sağlığına önem verilirdi.Diş hastalıklarında  da ilkel yönten ve bilimsel yöntem
uygulanırdı.İlkel yöntem,Tanrılara kurban adamak,büyü yapmak,Tapınakta loş yerde diş tedavisi
uykusuna yatmak gibi. Ayak parmaklarının masajı da diş tedavisi ağrısı için önerilen ilkel yön-
temler arasında yer almakta idi.
Bilimsel yöntem uygulaması ise,Diş sağlığı için ağız bakımına önem verirler koruyucu hekimlik
düşüncesi ile hareketle Ağız gargarası kullanılırdı.En etkili gargara arpa unu ezmesinden yapı-
lırdı. Diş kurdu oluşumunu önlemek diş fırçalama alışkanlığı vardı.Sert ılgın ağacı fırca kulanılırdı temizlik için Gümüş kürdan kullanılırdı..Diş çekimi elle,iplikle ve basit levye kancalı aletler kullanılarak yapılırdı.Çene hastalıkları na da diş hekimleri bakardı.Çene kırıkları için bandaj ve kil kullanılarak alçıya alma ameliyesi yapılıyordu.Diş poliklinikleri de Sütunlu Cadde de bulunuyordu.
Diş hastalıkları da hem devlet hemde özel hastanede tedavi edilirdi.

 Antik çağda Sağlık  Sigortası
Antik çağdaki bazı uygulamaların ,sağlık sigortası gibi,yapılıyor olmasnı
şaşırmamak lazım.Akılda,Zeka da ,beceri ve diğer hususlarda günümüz
insanından farkları yok.Bugünkü üstünlüğümüz onların bize bıraktığı
birikim farkıdır. Aizanoi de büyük bir İmar çalışmasının başladığı dönemde
Çok sayıda amele-köle yaralanıyor,sakat kalanlar oluyordu.Kırık vakıaları
nın çokluğu,Hekimlerin bu alandaki tecrübesini arttırmıştı.VeBunların  bir
şekilde tedavisi gerekiyordu.Aksi halde yaralıdan geçilmez-iş yapılmaz bir
durum olacağından  çalışanların tedavisi devlet garantisinde idi. Aizanoi'de
Günümüze kadar sağlam kalan ne varsa,Sosyal yapılardır.Halkın ortak
kullanımına sunulmuş yapılar.Tiyatro-mabet-köprü-hamam gibi.Özel mali-
kane,villa, veya yönetici lojmanı veya benzeri bir bina yok.Buradan  şunu
anlıyoruz,Aizanoi Sosyal bir hukuk devleti esaslarına göre yönetilmiştir.
Aizanoi'de Evlilik sigortası .Kadınlar için evlilik sigortası  diyebilece-
ğimiz bazı haklar vardı , Boşanma erkekler için kolay kadın için zordu.
Kadının mahkeme tarafından boşanmasının kabulü , işkence,dayak
ve kötü davranışa maruz kalması halinde oluyordu.Kadının çok çok
haklı olduğu bu gibi durumlarda Yüklü miktardaki çeyiz kadına bıra-
kılıyordu.Bu da kadının hayat sigortası  kabul ediliyordu.

thewondersofturkey